Ἐννόημα
    Ἐννόημα
  • !

    Αὐτὴ τὴ στιγμή, ὡς συνήθως, ὅταν πεθαίνη κάποιος ἄνθρωπος καὶ προσευχόμεθα διαβάζοντας τὴν ἐξόδιον ἀκολουθία, ὅπως εἶναι καὶ φυσικὸ σκεπτόμαστε πόσες ἁμαρτίες μπορεῖ νὰ ἔχει κάνει ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς καὶ πόσο χρειάζεται τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Καὶ τὴ στιγμὴ αὐτή, ὅταν προσευχόμεθα γιὰ κάποιο κεκοιμημένο, τότε συνειδητοποιοῦμεν πόσο εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ ὅλους μας τὸ ἄπειρο ἔλεος καὶ ἡ εὐσπλαχνία ἡ ἀνεξιχνίαστή τοῦ Κυρίου γιὰ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, τὶς ὁποῖες ἀπὸ τὴ βρεφική μας ἡλικία μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς μας διαπράττομεν.

  • !

    Ἐπέρασε, ἀπ’ ὅ,τι ξέρω, ὁλόκληρη τὴ ζωή της μὲ προσευχὴ καὶ μ’ ἐνδιαφέρον γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους- καὶ μὲ θυσία γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.

  • !

    Παρ’ ὅτι ἦταν κάτι χειρότερο ἀπὸ ἕνα σωματικὸ ἐρείπιο εἰς τὴν ἐπὶ γῆς ζωή της, θυσιαζόταν πάντοτε γιὰ ὅλους κι ἦταν ἀεικίνητη, ἀκάματη, γιὰ νὰ προσφέρη κάτι εἰς ὅλους. Ὅλοι ἔχομεν δοκιμάσει τὴν ἀπέραντη καλωσύνη καὶ τὴν ἀπέραντη ἀγάπη της. Ξέροντας τὸ πῶς ἔζησε θὰ ἔλεγα ὅτι ἔζησε μὲ τὴν ψυχὴ ἕνας ἀπὸ τοὺς φλογερότερους ἱεραποστόλους καὶ ταυτόχρονα μὲ τοὺς κόπους καὶ μὲ τὴν ταπείνωση ἑνὸς ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους ἀσκητάς- διότι ἡ ζωὴ της ἦταν ὁλόκληρη τὴν ἡμέρα κόπος καὶ ὁλόκληρη τὴν ἡμέρα ἀφάνεια. Προσπαθοῦσε εἰ δυνατὸν νὰ μὴ βγαίνη ἀπὸ τὴν κουζίνα καὶ ἀπὸ τὸ ἐλάχιστο δωματιάκι καὶ τὸ ἐλάχιστο κρεββατάκι ἐπάνω εἰς τὸ ὁποῖο ἡ ἴδια περιόριζε τὸν ἑαυτό της.

Ἐπικήδειος στὴν Ἀλεξάνδρα Θεοδωροπούλου

Αὐτὴ τὴ στιγμή, ὡς συνήθως, ὅταν πεθαίνη κάποιος ἄνθρωπος καὶ προσευχόμεθα διαβάζοντας τὴν ἐξόδιον ἀκολουθία, ὅπως εἶναι καὶ φυσικὸ σκεπτόμαστε πόσες ἁμαρτίες μπορεῖ νὰ ἔχει κάνει ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς καὶ πόσο χρειάζεται τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Καὶ τὴ στιγμὴ αὐτή, ὅταν προσευχόμεθα γιὰ κάποιο κεκοιμημένο, τότε συνειδητοποιοῦμεν πόσο εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ ὅλους μας τὸ ἄπειρο ἔλεος καὶ ἡ εὐσπλαχνία ἡ ἀνεξιχνίαστή τοῦ Κυρίου γιὰ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, τὶς ὁποῖες ἀπὸ τὴ βρεφική μας ἡλικία μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς μας διαπράττομεν.

Σήμερον, ἐνώπιον τῆς κεκοιμημένης δούλης τοῦ Θεοῦ Ἀλεξάνδρας, ἐγὼ σκέπτομαι πόσην καρποφορία ἔχει νὰ ἀπογράψη ὁ δίκαιος μισθαποδότης ἀλλὰ καὶ τέλειος ἀπογραφεὺς ὅλων τῶν καλῶν πράξεων — καὶ τῆς ἀξίας τῆς κάθε πράξεως χωριστὰ — Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, διὰ τὴν κοιμηθεῖσαν δούλην Του.

Δὲν γνωρίζω τὴν κεκοιμημένην πολὺ ἀλλὰ τὴν γνωρίζω ἀπὸ πολύ. Καὶ πιστεύω ὅτι τὴ γνωρίζω τὸ λίγο ἐκεῖνο ἀπὸ πολὺ κοντά. Ἔχω γνωρίσει ἀπὸ τὶς ἐγκάρδιες ἐξομολογήσεις της ὅλο τὸν πλοῦτο τῆς ἀγάπης τὴν ὁποίαν εἶχε πρὸς τὸν Θεὸν ἀπὸ τὴν μικρή της ἡλικία. Ὅλη τὴν εὐλάβεια καὶ ὅλη τὴν ἀφοσίωσή της. Ἔχω γνωρίσει καὶ ἔχω ἀποκτήσει ἐμπειρία γιὰ τὸν μισθὸν τὸν ὁποῖο εἶχε γιὰ τὴν προσωπική της πορεία, γιὰ τὴν πορεία τῶν μελῶν τῆς οἰκογενείας της, καὶ ἰδιαιτέρως τοῦ πατρὸς Ἐπιφανίου, καὶ γιὰ τὴν πορεία ὅλων τῶν πνευματικῶν τέκνων τοῦ πατρὸς Ἐπιφανίου.

Θὰ εἰπῶ δυὸ λόγια αὐτὴ τὴ στιγμή, γιὰ τὰ ὁποῖα ὁ πάτερ Ἐπιφάνιος θὰ μοῦ κρατῆ «κακία» σ’ ὅλη μου τὴ ζωὴ- σ’ ὅλη του τὴ ζωὴ καὶ σ’ ὅλη μου τὴ ζωή. Πιστεύω ὅτι ἂν δὲν εἶναι ὁ πρῶτος — δηλαδὴ ὁ κληρικὸς μὲ τὴ μεγαλύτερη καρποφορία εἰς τὸν αἰώνα μας — εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς πρώτους. Ἐγώ, μὲ τὴν ἀγάπη τὴν ὁποία τοῦ ἔχω, τὸν θεωρῶ πρῶτον. Ἴσως ἡ ἀγάπη ἡ πολλὴ δὲ μ’ ἀφήνει νὰ βλέπω σωστά. Ταυτόχρονα ξέρω (ὄχι « πιστεύω », αὐτὴ τὴ στιγμή, «ξέρω») ὅτι ὁ πλοῦτος τῆς καρποφορίας τοῦ πατρὸς Ἐπιφανίου εἶναι καρπὸς τῆς μεγάλης ταπεινώσεως, ἀγάπης, θυσίας καὶ εὐσεβείας τῆς κεκοιμημένης δούλης τοῦ Θεοῦ Ἀλεξάνδρας. Ἂν ὁ πατὴρ Ἐπιφάνιος ἔγινε κληρικὸς ὀφείλεται πρῶτα εἰς τὴν κλῆσιν καὶ εἰς τὸν φωτισμὸν τοῦ Κυρίου. Ἀλλὰ εἰς τὴν κλῆσιν καὶ εἰς τὸν φωτισμὸν τοῦ Κυρίου τὸν ὁποῖον ἔλαβε, χάρις καὶ στὶς πολλὲς προσευχὲς καὶ εἰς τὸν πολὺ πόνο τῆς δούλης τοῦ Θεοῦ Ἀλεξάνδρας. Ξέρω ἀκόμα (δὲν λέγω «πιστεύω», λέγω «ξέρω») ὅτι, ἡ κεκοιμημένη δούλη τοῦ Θεοῦ Ἀλεξάνδρα ὑπῆρξε γιὰ τὸν π. Ἐπιφάνιο κάτι πολὺ περισσότερο ἀπὸ «μητέρα» σαρκική. Κάτι πολὺ περισσότερο, θὰ ἔλεγα, κι ἀπὸ πνευματικὸς πατέρας. Ἂν ἔλεγα ὅτι, «ὅ,τι ὑπῆρξε ἡ Ἁγία Μακρινὰ γιὰ τὸ Μέγα Ἅγιο Βασίλειο, ὑπῆρξε ἡ δούλη τοῦ Θεοῦ Ἀλεξάνδρα γιὰ τὸν πατέρα Ἐπιφάνιο», δὲ θάπεφτα ἔξω. Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς εἶπα εἰς τὴν ἀρχὴ ὅτι ἂν ὁ Θεὸς θελήση νὰ ἀπογράψη τὰ καλὰ ἔργα, τὴν καρποφορία τῶν κόπων καὶ τῶν προσευχῶν τῆς δούλης Του Ἀλεξάνδρας, θὰ ἀπέγραφε εἰς τὸ ἐνεργητικό της ὅλα ὅσα ἔχει κάνη ὁ π. Ἐπιφάνιος, καὶ συγχρόνως θὰ ἀπέγραφε εἰς τὸ ἐνεργητικό της καὶ τὸν ἴδιο τὸν πατέρα Ἐπιφάνιο.

Θὰ προσθέσω καὶ τὸ ἑξῆς: Ἐπέρασε, ἀπ’ ὅ,τι ξέρω, ὁλόκληρη τὴ ζωή της μὲ προσευχὴ καὶ μ’ ἐνδιαφέρον γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους- καὶ μὲ θυσία γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.

Παρ’ ὅτι ἦταν κάτι χειρότερο ἀπὸ ἕνα σωματικὸ ἐρείπιο εἰς τὴν ἐπὶ γῆς ζωή της, θυσιαζόταν πάντοτε γιὰ ὅλους κι ἦταν ἀεικίνητη, ἀκάματη, γιὰ νὰ προσφέρη κάτι εἰς ὅλους. Ὅλοι ἔχομεν δοκιμάσει τὴν ἀπέραντη καλωσύνη καὶ τὴν ἀπέραντη ἀγάπη της. Ξέροντας τὸ πῶς ἔζησε θὰ ἔλεγα ὅτι ἔζησε μὲ τὴν ψυχὴ ἕνας ἀπὸ τοὺς φλογερότερους ἱεραποστόλους καὶ ταυτόχρονα μὲ τοὺς κόπους καὶ μὲ τὴν ταπείνωση ἑνὸς ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους ἀσκητάς- διότι ἡ ζωὴ της ἦταν ὁλόκληρη τὴν ἡμέρα κόπος καὶ ὁλόκληρη τὴν ἡμέρα ἀφάνεια. Προσπαθοῦσε εἰ δυνατὸν νὰ μὴ βγαίνη ἀπὸ τὴν κουζίνα καὶ ἀπὸ τὸ ἐλάχιστο δωματιάκι καὶ τὸ ἐλάχιστο κρεββατάκι ἐπάνω εἰς τὸ ὁποῖο ἡ ἴδια περιόριζε τὸν ἑαυτό της.

Γιὰ ὅλα αὐτὰ κάνω τὴ σκέψη, αὐτὴ τὴ στιγμή, καὶ λέγω· «ὄντως μακαρία ἡ ὁδὸς τὴν ὁποίαν πορεύεται σήμερον», διότι ὁπωσδήποτε ἔχει ἑτοιμασθεῖ τόπος ἀναπαύσεως γιὰ τὴν ψυχή της.

Θὰ ἔλεγα, ὄχι ἁπλῶς τόπος ἀναπαύσεως ἀλλά, ἔχει ἑτοιμασθεῖ στέφανος δόξης. Πιστεύω ὅτι ἡ καρποφορία της εἶναι καρποφορία τοῦ «ἑνὸς τὸ ὁποῖον γίνεται ἑκατό».

Παρὰ ταῦτα, ἀδελφοί μου, δὲν πρέπει αὐτὴ τὴ στιγμὴ νὰ ἀφήσωμε τὸν ἑαυτό μας νὰ ἐκτραπῆ, κι ἐγὼ τὸν ἑαυτό μου τὸν κακίζω ποὺ τὸν ἄφησα καὶ ἐξετράπη. Καὶ διατὶ λέγω ὅτι τὸν ἄφησα καὶ ἐξετράπη; Διότι εἶναι καλύτερο πάντοτε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου νὰ παριστάμεθα μὲ πολλὴ ταπείνωση. Γι’ αὐτό, ἀδελφοί μου ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία σοφώτατα μᾶς λέγει ὅτι πρέπει πάντοτε νὰ ζητᾶμε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Κι ἐμεῖς, αὐτὴ τὴ στιγμή, παρ’ ὅτι ξέρομεν (κι ἐγὼ προσωπικὰ πάλιν ἐπαναλαμβάνω καταδικάζοντας τὸν ἑαυτόν μου), παρ’ ὅτι ξέρω ὅτι εἰς τὰ ἄγνωστα καὶ τὰ μυστικὰ της ἦταν πιὸ μεγάλη παρ’ ὅτι ἦταν εἰς τὰ φανερά, φαντάζομαι ὅτι εἰς τὰ μυστικὰ τῆς ζωῆς της ὅτι εἶχε καὶ μελανὰ σημεῖα καὶ ἁμαρτίες, καὶ σᾶς παρακαλῶ καὶ σᾶς ὅλους νὰ παρακαλέσετε αὐτὴ τὴ στιγμὴ τὸν Θεὸ νὰ γίνη εὔσπλαχνος εἰς ὅ,τι τυχὸν ἔχει ἁμαρτήσει ἡ μακαριστὴ δούλη τοῦ Θεοῦ Ἀλεξάνδρα· καὶ αὐτὰ τὰ τυχὸν ἁμαρτήματά της —τὰ ὁποιαδήποτε — νὰ μὴν σκιάσουν καὶ νὰ μὴν ἀμαυρώσουν τὴν Χάριν καὶ τὴ δόξα τῶν ἀπέραντων καλῶν της ἔργων.

Εἴθε ὁ Θεὸς νὰ τῆς δώση τὸν δίκαιο στέφανο καὶ νὰ τὴν ἀναπαύση εἰς τὴν Βασιλεία Του. Καὶ νὰ παρακαλέσωμε ἀκόμη τὸν Κύριο νὰ δώση εἰς τὸν πατέρα Ἐπιφάνιο καὶ εἰς τ’ ἀδέλφια του καὶ εἰς ὅλους τοὺς ἄλλους συγγενεῖς παρηγορίαν. Καὶ εἰς τὸν πατέρα Ἐπιφάνιο νὰ δώση δύναμη καὶ στήριγμα διὰ νὰ συνέχιση τὸ ἔργο του εἰς τὴν Ἐκκλησία. Ἀμήν.

(Ἀπομαγνητοφώνηση ἐπικήδειου λόγου τοῦ Μητροπολίτου Νικοπόλεως κ.κ. Μελετίου (Καλαμαρᾶ) κατὰ τὴν κηδεία τοῦ πνευματικοῦ του τέκνου, μακαριστῆς Ἀλεξάνδρας Θεοδωροπούλου, θείας τοῦ γνωστοῦ καὶ ἐξέχοντος σεβαστοῦ Γέροντος Ἀρχιμανδρίτου Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου. Δέον νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ ἐπικήδειος αὐτὴ ὁμιλία ἐξεφωνήθη ὑπὸ τοῦ Σεβασμιωτάτου κάτω ἀπὸ τὸ κράτος τῶν ἔντονων συναισθημάτων τὰ ὁποῖα τὸν διακατεῖχαν ἐκείνη τὴ στιγμή, καὶ ὅτι, παρ’ ὅλον ποὺ ἔδωσε εὐλογία νὰ δημοσιευθῆ εἰς τὸ παρὸν τεῦχος, ἐν τούτοις δὲν τοῦ ἐδόθη ἡ εὐκαιρία νὰ ἐπιμεληθῆ τὸ ἀπομαγνητοφωνημένο κείμενο τῆς ὁμιλίας του.)