Ὑπάρχει κάτι χειρότερο ἀπὸ τὴν ξενιτειά; Ὑπάρχει κι αὐτὸ εἶναι ἡ ἐξορία! Διότι στὴν ξενιτειὰ τὸ ἀποφασίζεις καὶ πᾶς. Ἐπιλέγεις καὶ τὸν τόπο καὶ τὸν χρόνο ποὺ θὰ φύγεις καὶ προσπαθεῖς νὰ δημιουργήσεις τὶς κατάλληλες προϋποθέσεις, ὥστε ἡ μετάβαση νὰ εἶναι ὅσο τὸ δυνατὸ πιὸ ὁμαλή. Στὴν ἐξορία ὅμως, δὲν τὸ θέλεις νὰ φύγεις! Δὲν ἐπιλέγεις οὔτε τὸν τόπο, οὔτε τὸν χρόνο, οὔτε τὶς προϋποθέσεις. Γι’ αὐτὸ στὴν ἱστορικὴ συνείδηση τῆς ἀνθρωπότητος ἀνέκαθεν ἡ ἐξορία ἦταν μία ποινὴ πολὺ βαριά, λίγο ἐλαφρύτερη ἀπὸ τὸν θάνατο ἤ τὸν ἀκρωτηριασμό.
«Χριστὸς ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν»
Κι ἐμεῖς ἐξόριστοι ἤμασταν! Ἐξόριστοι τῆς θείας ἀγάπης, καθὼς ἀστοχήσαμε στὸ νὰ φάνουμε ἀντάξιοί της. Καὶ στὸ πρόσωπο τοῦ Γενάρχη μας Ἀδὰμ πικράναμε τὸν Θεὸ καὶ διαρρήξαμε τὴ σχέση μας μαζί του, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἐκβληθοῦμε τοῦ Παραδείσου τῆς τρυφῆς. Κάποιοι ἴσως ἐδῶ, ἀντιτάξουν τὴν ἔνστασή τους, ἐμεῖς γιατί φταῖμε ἀφοῦ τότε δὲν εἴχαμε γεννηθεῖ. Γιατί νὰ φορτωθοῦμε τὸ σφάλμα κάποιου ἄλλου; Μὲ ἁπλὰ λόγια, θὰ μπορούσαμε νὰ δώσουμε τὴν ἀπάντηση ὅτι αὐτὸ συμβαίνει ὅπως τὸ παιδὶ κληρονομεῖ εἴτε τὴν περιουσία, εἴτε τὰ χρέη, εἴτε τὶς γενικότερες ὑποχρεώσεις τῶν γονιῶν του. Ἢ ὅπως ὅταν νικιέται ἕνας στρατηγός, ὁπότε νικιέται μαζὶ καὶ ὁ στρατός του. Ἢ πάλι ὅπως ὅταν ἀστοχεῖ ἕνας κυβερνήτης, ἕνας πολιτικός, ὁπότε τὴν ἀστοχία του πληρώνει ὁ λαὸς τῆς χώρας του. Κι ἐμεῖς ἔτσι κληρονομήσαμε τὴν ἐνοχὴ τοῦ Ἀδὰμ καὶ τὶς συνέπειές της.
Ἀλλὰ ἦλθε ὁ Χριστὸς καὶ τὰ ἀνέτρεψε ὅλα! Ὄχι μόνον κατάργησε τὴν κατάσταση ἐξορίας στὴν ὁποία πρὶν βρισκόμαστε, ἀλλὰ καὶ μᾶς κατέστησε οἰκείους τοῦ Θεοῦ. Τόσο οἰκεῖοι ὥστε πλέον ὁ Θεὸς εἶναι ὁ Πατέρας μας κι ἐμεῖς τὰ παιδιά του! Πῶς τὸ καταλαβαίνουμε αὐτὸ πρακτικά; Πρὸ Χριστοῦ, σὲ ὅλες τὶς θρησκεῖες, οἱ πιστοὶ δὲν τολμοῦσαν νὰ μποῦν στὸ ναὸ τοῦ «θεοῦ» τους. Στὸ ἱστορικὸ ὑποσυνείδητο τῆς ἀνθρωπότητος διασωζόταν ἡ ἔννοια τῆς ἔχθρας μὲ τὸν Θεό. Κι ἔτσι, ἐνῶ οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας κατασκεύασαν λαμπροὺς ναοὺς ἐξωτερικά, στὸ ἐσωτερικὸ οἱ ναοὶ αὐτοὶ εἶναι ἁπλοὶ καὶ ἀπέριττοι. Κι αὐτὸ γιατί δὲν χρειαζόταν νὰ διακοσμήσουν τοὺς ναοὺς τους μιᾶς ποὺ κανεὶς δὲν ἐπιτρεπόταν νὰ μπεῖ μέσα πλὴν τῶν ἱερέων. Ὁμοίως κι οἱ Ἰσραηλίτες, στὸ Ναὸ τοῦ Σολομώντα δὲν ἐπιτρεπόταν νὰ μποῦν, πλὴν τῶν ἱερέων, ποὺ ἔπρεπε νὰ θυμιάσουν καὶ νὰ προσφέρουν τὴ θυσία. Ἐμεῖς ὅμως, δεῖτε ποὺ στεκόμαστε! Ὄχι πλέον ἔξω, ἀλλὰ μέσα στὸ Ναὸ τοῦ Κυρίου, μέσα στὸ σπίτι τοῦ Πατέρα μας ὡς παιδιά του μὲ πλήρη δικαιώματα.
«Οὐκέτι ἐστὲ ξένοι καὶ πάροικοι»
Καὶ κάτι ἀκόμη θὰ ὑπογραμμίσει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Δὲν μᾶς συμφιλίωσε ὁ Χριστὸς μόνο μὲ τὸν Θεὸ-Πατέρα, ἀλλὰ καὶ μεταξύ μας. Ὑποκαθιστώντας τὸν μεσότοιχο τοῦ νόμου μὲ τὰ δόγματα τῆς Πίστεως, δὲν ἐπιτρέπει πιὰ τὴ διάκριση μεταξὺ Ἰουδαίων καὶ Ἐθνικῶν, μιᾶς ποὺ ὅλοι γινόμαστε ἀδέλφια ἐν Χριστῷ. Γι’ αὐτὸ καὶ τονίζει, δὲν εἶστε πιὰ οὔτε ξένοι μεταξύ σας, οὔτε ἐξόριστοι τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ συμπολίτες τῶν Ἁγίων καὶ συγγενεῖς τοῦ Θεοῦ!
Βαρὺς λόγος! Ὄχι ἁπλῶς νὰ ἀνεχθῶ τὸν ἄλλον, ὅπως κηρύττει ὁ ἐκκοσμικευμέvος πολιτισμός μας, ἀλλὰ νὰ τὸν δεχθῶ καὶ νὰ τὸν ἀγαπήσω ὡς ἀδελφό μου! Ὁ πήχης ἀνεβαίνει πολὺ κι ὁ στόχος καθίσταται φοβερὰ ὑψηλός! Κι ὅμως, αὐτὸ ζοῦμε μέσα στὴν Ἐκκλησία, ὅπου ἐμπειρικὰ βιώνουμε τὸ πῶς οἱ πολλοὶ γινόμαστε ἕνα Σῶμα μὲ κεφαλὴ τὸν Χριστό!
Αὐτὴν τὴν αἴσθηση τῆς γεvικῆς οἰκειότητας παvθομολογουμέvως μᾶς μεταφέρουν οἱ ξενιτεμένοι μας, ὅταν μιλᾶνε γιὰ τὴν Ἐκκλησία στὸ ἐξωτερικό. Ἀκόμη κι αὐτοὶ ποὺ στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶχαν τόσο ἔντονη σχέση μὲ τὴν Ἐκκλησία. Αὐτὴ ἡ αἴσθηση ὅτι στὴν Ἐκκλησία εἶμαι στὸν τόπο μου κι ὅτι ὁ ἄλλος εἶναι δικός μου ἄvθρωπος, δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπὸ μία πρόγευση τοῦ Παραδείσου, τῆς κοιvῆς μας πατρίδας, τῆς κοιvῆς μας κληρονομιᾶς. Γι’ αὐτὸ καὶ ὅσο ὁ ἄvθρωπος ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὸ θέλημά του, ὅσο ἀποκόπτεται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ αὐτονομεῖται, τόσο χάνει αὐτὸ τὸ αἴσθημα τῆς οὐράνιας πατρίδας, τῆς οἰκειότητας καὶ τῆς ἑνότητας μὲ τοὺς ἀδελφούς. Καὶ ἀδικεῖ τὸν ἑαυτὸ του ἀποστερώντας τον ἀπὸ τὴν αἴσθηση τῆς οἰκογένειας, βυθίζοvτάς τον στὴ μοναξιὰ καὶ τὴν ἀπομόνωση.
Ἀδελφοί, μὴν καταδικάζουμε ἑαυτοὺς στὴν ἐξορία, μὴν ἐπιμένουμε στὴν ξενιτειά μας. Ἡ Ἐκκλησία ὡς μητέρα περιμένει νὰ μᾶς ἑνώσει ὅλους σφίγγοvτάς μας στὴν ἀγκαλιά της, ὁδηγώντας μας στὸν Θεὸ – Πατέρα!