Ἐννόημα
    Ἐννόημα
  • !

    Ὁ Τιμόθεος ἦταν νέος στὴν ἡλικία – πράγμα τὸ ὁποῖο, λέγει ὁ Παῦλος, δὲν ἀποτελεῖ ἐμπόδιο στὸ ἔργο του, ἐφόσον βέβαια ἔχει τὰ χαρακτηριστικὰ ποὺ ἀπαριθμεῖ στὴ συνέχεια, πρῶτο ἐκ τῶν ὁποίων εἶναι ἡ συνεχὴς διδασκαλία. Ὁ ἐκκλ. ἡγέτης δὲν ἔχει μόνο διοικητικὰ καθήκοντα ἀλλὰ πρωτίστως εἶναι διδάσκαλος, καὶ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ τὸν ὑποτιμήσει γιὰ τὴ νεότητά του ἐφόσον ἐκτελεῖ σωστὰ τὸ ἔργο του.

  • !

    Εἰδικότερα ζητεῖ ὁ Ἀπόστολος νὰ εἶναι ὑπόδειγμα ὁ Τιμόθεος στὸν λόγο του, ὁ ὁποῖος πρέπει νὰ εἶναι λόγος ὄχι ἐπιφανειακὸς καὶ ἄνευ περιεχομένου ἀλλὰ ἐμπνευσμένος ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή.

  • !

    Ὁ λόγος δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἀποτελεσματικὸς ἐὰν δὲν συνοδεύεται ἀπὸ τὴ σωστὴ «συμπεριφορά», ἡ ὁποία πολλὲς φορὲς μιλάει πιὸ δυνατὰ ἀπὸ τὰ λόγια, ὅταν μάλιστα συνοδεύεται ἀπὸ ἀγάπη.

  • !

    Ἡ ἀγάπη, δὲν ἀποτελεῖ γιὰ τὸν ἡγέτη καθὼς καὶ γιὰ κάθε χριστιανὸ συναισθηματικὴ ὡραιολογία ἀλλὰ πράξη ζωῆς, ποὺ ἐκτείνεται μέχρι καὶ τὴν αὐτοθυσία, διότι «ὁ καλὸς ποιμένας θυσιάζει τὴ ζωή του γιὰ χάρη τῶν προβάτων», ὅπως λέγει ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς στὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο, ὅπου καὶ προβάλλει τὸν ἑαυτό του ὡς τὸν «καλὸ ποιμένα» (Ἰω. 10,11).

  • !

    Ἡ «πνευματικὴ ζωὴ» εἶναι ἡ ζωὴ ποὺ ἐμπνέεται ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ ἔχει τοὺς καρποὺς τοῦ Πνεύματος, τοὺς ὁποίους ἀπαριθμεῖ ὁ Παῦλος στὴν πρὸς Γαλάτας ἐπιστολή του: ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, καλοσύνη, ἀγαθότητα, πραότητα, ἐγκράτεια (Γαλ. 5,22).

  • !

    Ἡ πίστη, ποὺ δὲν εἶναι ἁπλὴ θεωρητικὴ παραδοχὴ ὁρισμένων χριστιανικῶν ἀρχῶν ἀλλὰ πλήρης καὶ ἄνευ δισταγμῶν ἐμπιστοσύνη στὸν Θεό.

  • !

    Ἡ ἁγνότητα στὸν τρόπο ζωῆς, στὶς προθέσεις, στὴ συμπεριφορά.

  • !

    Ἡ ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν, γιὰ τὴν ὁποία γράφει ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Μεγάλη ἀσφάλεια γιὰ νὰ μὴν ἁμαρτάνει κανεὶς εἶναι ἡ ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν, ἐνῶ ἡ ἄγνοια τῆς Γραφῆς ὁδηγεῖ σὲ γκρεμὸ καὶ βάραθρο βαθύ. Αὐτὸ γέννησε τὶς αἱρέσεις, αὐτὸ εἰσήγαγε τὸν διεφθαρμένο βίο, αὐτὸ ἔφερε τὰ ἄνω κάτω» (PG 48,995).

  • !

    Νὰ μὴν παραμελεῖ τὸ χάρισμα ποὺ τοῦ δόθηκε μὲ τὴ χειροτονία του ἀπὸ τοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας

Ἀνάλυση τοῦ Α΄Τιμ. δ΄9-15

Τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς προέρχεται ἀπὸ τὴν A΄ πρὸς Τιμόθεον ἐπιστολὴ τοῦ Ἀπ. Παύλου, ποὺ περιέχει συμβουλὲς τοῦ Ἀποστόλου πρὸς τὸν μαθητὴ καὶ συνεργάτη του Τιμόθεο, τὸν ὁποῖο ἄφησε ἐπίσκοπο στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἐφέσου:

«Παιδί μου Τιμόθεε, αὐτὸ ποὺ λέω εἶναι ἀλήθεια κι ἀξίζει νὰ γίνει πέρα γιὰ πέρα ἀποδεκτό. Κι ἐμεῖς γι\’ αὐτὸ ὑπομένουμε κόπους καὶ ὀνειδισμούς, γιατί στηρίξαμε τὴν ἐλπίδα μας στὸν ἀληθινὸ Θεό, ποὺ εἶναι σωτήρας ὅλων τῶν ἀνθρώπων κι ἰδιαίτερα τῶν πιστῶν. Αὐτὰ νὰ παραγγέλλεις καὶ νὰ διδάσκεις. Κανεὶς νὰ μὴ σὲ καταφρονεῖ ποὺ εἶσαι ἀκόμη νέος. Ἀντίθετα, νὰ γίνεις ὑπόδειγμα γιὰ τοὺς πιστοὺς μὲ τὸν λόγο, μὲ τὴ συμπεριφορά σου, μὲ τὴν ἀγάπη, μὲ τὴν πνευματικὴ ζωή, μὲ τὴν πίστη, μὲ τὴν ἁγνότητα. Ὥσπου νὰ ἔρθω, συγκέντρωσε τὴν προσοχή σου στὴν ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν, στὶς συμβουλὲς καὶ στὴ διδασκαλία. Μὴν ἀφήνεις ἀχρησιμοποίητο τὸ χάρισμα ποὺ ἔχεις καὶ πού σοῦ δόθηκε ὅταν ὕστερα ἀπὸ ὑπόδειξη τῶν προφητῶν τῆς ἐκκλησίας σὲ χειροτόνησαν οἱ πρεσβύτεροι. Αὐτὰ νὰ ἔχεις στὸ νοῦ σου, μ\’ αὐτὰ νὰ ἀσχολεῖσαι, ὥστε ἡ πρόοδός σου νὰ εἶναι φανερὴ σ\’ ὅλα».

\"\"
Στὸ κείμενο αὐτὸ περιγράφονται τὰ χαρακτηριστικά τοῦ ὑπεύθυνου ἡγέτη τῆς Ἐκκλησίας, τὰ ὁποῖα τὸν καθιστοῦν πρότυπο καὶ ὑπογραμμὸ γιὰ τοὺς πιστούς. Ἐφιστᾶ ὁ Παῦλος τὴν προσοχὴ τοῦ Τιμόθεου μὲ τὴ φράση ποὺ χρησιμοποιεῖ στὴν ἀρχὴ τῆς ἑνότητας καὶ ποὺ τὴ χρησιμοποιεῖ συχνὰ στὶς Ποιμαντικὲς ἐπιστολὲς του (Α΄ καὶ Β΄ πρὸς Τιμόθεον καὶ πρὸς Τίτον), ὅταν θέλει νὰ ὑπογραμμίσει κάτι ἢ νὰ παραθέσει μία παράδοση τῆς Ἐκκλησίας: «αὐτὸ ποὺ λέω εἶναι ἀλήθεια κι ἀξίζει νὰ γίνει πέρα γιὰ πέρα ἀποδεκτό». Κι ἀμέσως ἀναφέρεται στοὺς κόπους του καὶ τὴν ἐλπίδα του στὸν Σωτήρα Θεό, ὑπονοώντας προφανῶς ὅτι αὐτὰ πρέπει νὰ χαρακτηρίζουν καὶ τὸν παραλήπτη τῆς ἐπιστολῆς. Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι ὁ Θεὸς ὀνομάζεται «Σωτήρας ὅλων τῶν ἀνθρώπων», ὅπως σὲ ἄλλο σημεῖο τῆς ἐπιστολῆς λέγεται ὅτι «ὁ Σωτήρας μας Θεὸς θέλει νὰ σωθοῦν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καὶ νὰ γνωρίσουν σὲ βάθος τὴν ἀλήθεια» (Α΄ Τιμ.2,4).

Στὴ συνέχεια τοῦ ἀναγνώσματος ὁ Παῦλος δίνει τὰ χαρακτηριστικά τοῦ ἡγέτη ποὺ τὸν καθιστοῦν πρότυπο γιὰ τοὺς χριστιανούς:

1. Ὁ Τιμόθεος ἦταν νέος στὴν ἡλικία – πράγμα τὸ ὁποῖο, λέγει ὁ Παῦλος, δὲν ἀποτελεῖ ἐμπόδιο στὸ ἔργο του, ἐφόσον βέβαια ἔχει τὰ χαρακτηριστικὰ ποὺ ἀπαριθμεῖ στὴ συνέχεια, πρῶτο ἐκ τῶν ὁποίων εἶναι ἡ συνεχὴς διδασκαλία. Ὁ ἐκκλ. ἡγέτης δὲν ἔχει μόνο διοικητικὰ καθήκοντα ἀλλὰ πρωτίστως εἶναι διδάσκαλος, καὶ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ τὸν ὑποτιμήσει γιὰ τὴ νεότητά του ἐφόσον ἐκτελεῖ σωστὰ τὸ ἔργο του.

2. Εἰδικότερα ζητεῖ ὁ Ἀπόστολος νὰ εἶναι ὑπόδειγμα ὁ Τιμόθεος στὸν λόγο του, ὁ ὁποῖος πρέπει νὰ εἶναι λόγος ὄχι ἐπιφανειακὸς καὶ ἄνευ περιεχομένου ἀλλὰ ἐμπνευσμένος ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή.

3. Ὁ λόγος δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἀποτελεσματικὸς ἐὰν δὲν συνοδεύεται ἀπὸ τὴ σωστὴ «συμπεριφορά», ἡ ὁποία πολλὲς φορὲς μιλάει πιὸ δυνατὰ ἀπὸ τὰ λόγια, ὅταν μάλιστα συνοδεύεται ἀπὸ ἀγάπη.

4. Ἡ ἀγάπη, δὲν ἀποτελεῖ γιὰ τὸν ἡγέτη καθὼς καὶ γιὰ κάθε χριστιανὸ συναισθηματικὴ ὡραιολογία ἀλλὰ πράξη ζωῆς, ποὺ ἐκτείνεται μέχρι καὶ τὴν αὐτοθυσία, διότι «ὁ καλὸς ποιμένας θυσιάζει τὴ ζωή του γιὰ χάρη τῶν προβάτων», ὅπως λέγει ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς στὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο, ὅπου καὶ προβάλλει τὸν ἑαυτό του ὡς τὸν «καλὸ ποιμένα» (Ἰω. 10,11).

5. Ἡ «πνευματικὴ ζωὴ» εἶναι ἡ ζωὴ ποὺ ἐμπνέεται ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ ἔχει τοὺς καρποὺς τοῦ Πνεύματος, τοὺς ὁποίους ἀπαριθμεῖ ὁ Παῦλος στὴν πρὸς Γαλάτας ἐπιστολή του: ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, καλοσύνη, ἀγαθότητα, πραότητα, ἐγκράτεια (Γαλ. 5,22).

6. Ἡ πίστη, ποὺ δὲν εἶναι ἁπλὴ θεωρητικὴ παραδοχὴ ὁρισμένων χριστιανικῶν ἀρχῶν ἀλλὰ πλήρης καὶ ἄνευ δισταγμῶν ἐμπιστοσύνη στὸν Θεό.

7. Ἡ ἁγνότητα στὸν τρόπο ζωῆς, στὶς προθέσεις, στὴ συμπεριφορά.

8. Ἡ ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν, γιὰ τὴν ὁποία γράφει ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Μεγάλη ἀσφάλεια γιὰ νὰ μὴν ἁμαρτάνει κανεὶς εἶναι ἡ ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν, ἐνῶ ἡ ἄγνοια τῆς Γραφῆς ὁδηγεῖ σὲ γκρεμὸ καὶ βάραθρο βαθύ. Αὐτὸ γέννησε τὶς αἱρέσεις, αὐτὸ εἰσήγαγε τὸν διεφθαρμένο βίο, αὐτὸ ἔφερε τὰ ἄνω κάτω» (PG 48,995).

Τέλος, προτείνει ὁ Παῦλος στὸν Τιμόθεο:

9. Νὰ μὴν παραμελεῖ τὸ χάρισμα ποὺ τοῦ δόθηκε μὲ τὴ χειροτονία του ἀπὸ τοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας.

Μὲ τὴν τήρηση ὅλων αὐτῶν ὁ Τιμόθεος θὰ ἔχει «πρόοδο φανερὴ σὲ ὅλα».

Τὸ νὰ εἶναι κανεὶς ἡγέτης στὴν Ἐκκλησία εἶναι ἔργο δύσκολο καὶ ὑπεύθυνο, εἶναι παράλληλα ὅμως σημαντικὸ γιὰ τὸν χριστιανὸ νὰ ἔχει στὸ πρόσωπο τοῦ ἡγέτη ἕνα πρότυπο ποὺ θὰ τὸν ἐμπνέει.