Οἱ ἀρχαῖοι Μακεδόνες ἦσαν Ἕλληνες

 
(Ἐπιστολὴ Ἀμερικανοῦ καθηγητῆ ἀρχαιολογίας ἀνατρέπει ἀνθελληνικὸ δημοσίευμα ὑπὲρ τῶν Σκοπίων)
Fri, 20/03/2009 – 15:42 — admin
Ὁ διάσημος Ἀμερικανὸς Καθηγητὴς Ἀρχαιολογίας τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Μπέρκλευ Στέφεν Μίλλερ, ἀνατρέπει μὲ ἐκτενῆ ἐπιστολὴ του τὰ ὅσα ἰσχυρίζεται ὁ δημοσιογράφος Μάτθιου Μπρούνβασσερ σὲ πρόσφατο ἄρθρο του μὲ τίτλο «Letter From Macedonia: Owning Alexander», τὸ ὁποῖο δημοσιεύτηκε πρόσφατα στὸ Περιοδικὸ τοῦ Ἀμερικανικοῦ Ἀρχαιολογικοῦ Ἰνστιτούτου «Archaeology».
 
Συγκεκριμένα, ὁ κ. Μίλλερ μὲ ἐπιστημονικὰ ἐπιχειρήματα καὶ ἀναφορὲς καταδεικνύει ὡς φαιδρούς τούς ἰσχυρισμοὺς τοῦ κ. Μπρούνβασσερ, σύμφωνα μὲ τὸν ὁποῖο οἱ κάτοικοι τοῦ σύγχρονου κρατιδίου τῶν Σκοπίων ἀντλοῦν τὴν καταγωγή τους ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους Μακεδόνες τοῦ Ἀλεξάνδρου καὶ τοῦ Φιλίππου.
 
Τὸ κείμενο τῆς ἐπιστολῆς τοῦ κ. Μίλλερ σὲ μετάφραση:
 
 
 
22 Ἰανουαρίου 2009
 
Πρός: τὴν Σύνταξη τοῦ περιοδικοῦ «Ἀρχαιολογία» (Archæology)
36-36 33rd Street
Long Island City, NY 11106
Νέα Ὑόρκη, Η.Π.Α.
 
Κύριε Διευθυντά,
 
 
 
ἀνοίγοντας τὸ τεῦχος Ἰανουαρίου-Φεβρουαρίου τῆς «Ἀρχαιολογίας» (Archæology), ἀνέτρεξα μὲ ἐνδιαφέρον στὸ ἐκεῖ δημοσιευόμενο «Γράμμα ἀπὸ τὴν Μακεδονία» (“A Letter from Macedonia”), τὸ ὁποῖο σύντομα διεπίστωσα ὅτι εἶναι, γιὰ τὴν ἀκρίβεια, γράμμα ἀπὸ τὴν ἀρχαία Παιονία – τὴν περιοχὴ βορείως τοῦ ὄρους Βαρνοῦς καὶ τοῦ ὄρους Ὄρβηλος. Ὁ Λίβιος, περιγράφοντας τὴν σύσταση τῆς ρωμαϊκῆς ἐπαρχίας τῆς Μακεδονίας (45.29.7 καὶ 12), καθιστᾷ σαφὲς ὅτι οἱ Παίονες κατοικοῦσαν στὰ βόρεια τῶν συγκεκριμένων βουνῶν (τὰ ὁποῖα σήμερα ἀποτελοῦν τὰ πρὸς βορρᾶν φυσικὰ ὅρια τῆς Ἑλλάδας) καὶ στὰ νότια τῶν Δαρδάνων, οἱ ὁποῖοι τοποθετοῦνταν στὴν σημερινὴ περιοχὴ τοῦ Κοσσυφοπεδίου. Ὁ δὲ Στράβων (7. ἀπόσπ. 4) εἶναι ἀκόμη πιὸ καίριος, λέγοντας ὅτι ἡ Παιονία βρισκόταν βορείως τῆς Μακεδονίας, μὲ μοναδικὸ σημεῖο ἐπικοινωνίας τῶν δύο περιοχῶν τότε (καὶ σήμερα) τὴν στενὴ κοιλάδα τοῦ Ἀξιοῦ (ἢ Βαρδάρη) ποταμοῦ. Δηλαδή, ἡ χώρα στὴν ὁποία ἀναφέρεται ὁ Μάτθῃου Μπροῦνβάσσερ (Matthew Brunwasser) στὸ ἄρθρο του «Διεκδικῶντας τὸν Ἀλέξανδρο» (“Owning Alexander”) εἶναι ἡ ἀρχαία Παιονία.
 
 
Παρ᾿ ὅλο ποὺ ὁ λαὸς τῶν Παιόνων καθυποτάχθηκε στὸν Φίλιππο Β᾿, πατέρα τοῦ Ἀλέξανδρου, τὸ 359 π.Χ. (Διόδωρος ὁ Σικελιώτης 16.4.2), οἱ Παίονες οὐδέποτε ὑπῆρξαν Μακεδόνες καὶ οὐδέποτε ἔζησαν στὴν Μακεδονία. Μάλιστα, ὁ Δημοσθένης (Ὀλυνθιακοὶ 1.23) μᾶς ἀναφέρει ὅτι ἦταν «δοῦλοι» τοῦ Μακεδόνα Φίλιππου, ὡς ἐκ τούτου λοιπὸν σαφῶς μὴ Μακεδόνες. Ὁ Ἰσοκράτης (5.23) ἰσχυρίζεται τὸ ἴδιο. Παρομοίως καὶ οἱ Αἰγύπτιοι, οἱ ὁποῖοι καθυποτάχθηκαν στὸν Ἀλέξανδρο, βρίσκονταν μὲν ὑπὸ μακεδονικὴ διοίκηση, τὴν ὁποία ἄσκησε κἄποτε καὶ ἡ περίφημη Κλεοπάτρα, ὡστόσο ποτέ δὲν ἦσαν οἱ ἴδιοι Μακεδόνες, ἡ δὲ Αἴγυπτος οὐδέποτε ὀνομάσθηκε Μακεδονία (καί, ἐξ ὅσων γνωρίζω, οὔτε σήμερα ἐπιζητεῖ τὴν ὀνομασία αὐτήν).
 
Βεβαίως, ὅπως μᾶς ἀναφέρει ὁ Θουκυδίδης (2.99), οἱ Μακεδόνες «τῆς δὲ Παιονίας παρὰ τὸν ᾿Αξιὸν ποταμὸν στενήν τινα καθήκουσαν ἄνωθεν μέχρι Πέλλης καὶ θαλάσσης ἐκτήσαντο». Θὰ ἦταν, ἑπομένως, κατανοητὸ ὁ λαὸς τῆς σημερινῆς δημοκρατίας μὲ πρωτεύουσα τὰ Σκόπια νὰ αὐταπεκαλεῖτο Παίονες καὶ νὰ διεκδικοῦσε γιὰ δική του τὴν περιοχὴ ποὺ περιγράφει ὁ Θουκυδίδης.
 
Ποιός, ὅμως, εἶναι ὁ λόγος ποὺ ὁ σημερινὸς λαὸς τῆς ἀρχαίας Παιονίας ἐπιδιώκει νὰ αὐταποκαλεῖται Μακεδόνες καὶ νὰ ὀνομάζει τὴν χώρα του Μακεδονία; Ὁ κ. Μπροῦνβάσσερ (σελ. 55) ἀναφέρει ἀκροθιγῶς τοὺς ἑλληνικοὺς ἰσχυρισμοὺς ὅτι «ἐνέχει βλέψεις εἰς βάρος ἑλληνικοῦ ἐδάφους» καὶ γράφει ὅτι «Μακεδονία ὀνομάζεται καὶ ἡ βορειότερη ἐπαρχία τῆς Ἑλλάδας». Ἔστω καὶ ἂν παραβλέψουμε τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ἐν λόγῳ βόρεια ἐπαρχία τῆς σημερινῆς Ἑλλάδας ὀνομάζεται Μακεδονία ἐπὶ περισσότερα ἀπὸ 2.500 χρόνια (βλ., μεταξὺ ἄλλων, Ἡρόδοτος 5.17; 7.128, καὶ ἄλλοθι), ἡ πρόσφατη ἱστορία ἀποδεικνύει ὅτι οἱ ἑλληνικὲς ἀνησυχίες εἶναι δικαιολογημένες. Γιὰ παράδειγμα, σὲ χάρτη ποὺ ἐκδόθηκε στὰ Σκόπια τὸ 1992 (Σχ. 1) ἐκτίθεται σαφῶς ἡ διεκδίκηση ὅτι ἡ Μακεδονία ἐκτείνεται ἀπὸ ἐκεῖ μέχρι τὸ ὄρος τοῦ Ὀλύμπου πρὸς νότον – μὲ τὴν ἐνσωμάτωση τῶν ἀρχαίων περιοχῶν τῆς Παιονίας καὶ τῆς Μακεδονίας σὲ μία ὀντότητα. Ἡ ἴδια διεκδίκηση καταδεικνύεται σὲ ψευδοχαρτονόμισμα τῆς Δημοκρατίας τῆς Μακεδονίας [sic], μία ὄψη τοῦ ὁποίου δείχνει, ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ μνημεῖα της, τὸν Λευκὸ Πύργο τῆς Θεσσαλονίκης στὴν Ἑλλάδα (Σχ. 2). Πολλὰ ἀκόμη παραδείγματα σὲ ἡμερολόγια, εὐχετήριες κάρτες, αὐτοκόλλητα γιὰ ὀχήματα, κ.ο.κ., ἔχουν ὡς κοινὴ συνισταμένη τὴν ἴδια διεκδίκηση.
 
Ἐπὶ πλέον, ὁ κ. Μπροῦνβάσσερ ἔχει ἀναφερθεῖ μὲ θετικό του δημοσίευμα (International Herald Tribune, φύλλο τῆς 10/1/08) στὸ ἔργο τοῦ «Μακεδονικοῦ Ἰνστιτούτου Στρατηγικῆς Ἔρευνας 16:9», ἡ ὀνομασία τοῦ ὁποίου παραπέμπει σὲ χωρίο τῆς Καινῆς Διαθήκης (Πράξεις, ΙϚ᾿:9), στὸ ὁποῖο ἕνας Μακεδόνας ἐμφανίζεται στὸν ἀπόστολο Παῦλο, παρακαλῶντας τον: «διαβὰς εἰς Μακεδονίαν βοήθησον ἡμῖν». Ποῦ, ὅμως, διέβη ὁ Παῦλος στὴν Μακεδονία; Στὴν Νεάπολη (Καβάλα), στοὺς Φιλίππους, στὴν Ἀμφίπολη, στὴν Ἀπολλωνία, στὴν Θεσσαλονίκη καὶ τὴν Βέροια (Πράξεις ΙϚ᾿:11, ΙΖ᾿:10), πόλεις ποὺ βρίσκονται ὅλες τους στὴν ἱστορικὴ Μακεδονία, καὶ καμμία στὴν Παιονία. Ποίαν διεκδίκησιν θέτει, ἀλήθεια, ἕνας Ὀργανισμὸς ποὺ ἑδρεύει στὰ Σκόπια, ὁ ὁποῖος αὐταποκαλεῖται μὲ βάση μιὰ περιοδεία στὴν ἐπικράτεια τῆς ἀρχαίας Μακεδονίας, ἡ ὁποία σήμερα εἶναι ἡ βορειότερη ἐπαρχία τῆς Ἑλλάδας;
 
Διερωτῶμαι πῶς θὰ μᾶς φαινόταν ἐμᾶς, ἐὰν κἄποιο μεγάλο νησὶ στὰ νοτιοανατολικὰ τῶν ἀκτῶν τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν ἄρχιζε νὰ αὐταποκαλεῖται Φλώριδα, στολίζοντας τὰ νομίσματά του μὲ εἰκόνες ἀπὸ τὸ Πάρκο τοῦ Ντίσνεϋ καὶ διανέμοντας χάρτες ποὺ νὰ παρουσιάζουν τὴν Μεγάλη Φλώριδα.
 
Ὁπωσδήποτε, οἱ σκέψεις τοῦ Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν τῶν Η.Π.Α. Ἔντουαρντ Στεττίνιους (Edward Stettinius) δὲν ἀφήνουν καμμία ἀμφιβολία, ὅταν ἔγραφε, στὶς 26 Δεκεμβρίου τοῦ 1944:
 
 «Τὸ Ὑπουργεῖον [τῶν Ἐξωτερικῶν] διαπιστώνει μὲ ἀρκετὴν ἀνησυχίαν τὴν αὔξησιν προπαγανδιστικῶν διαδόσεων καὶ ἡμιεπισήμων δηλώσεων ὑπὲρ μιᾶς αὐτονόμου Μακεδονίας, μὲ προέλευσιν κυρίως τὴν Βουλγαρίαν, ἀλλὰ καὶ γιουγκοσλαυϊκὰς ἀνταρτικὰς καὶ ἄλλας πηγάς, ἐν αἷς ἐξυπονοεῖται ἡ συμπερίληψις ἑλληνικῆς ἐπικρατείας εἰς τὸ σχεδιαζόμενον κράτος. Ἡ παροῦσα κυβέρνησις θεωρεῖ οἱασδήποτε ἀναφορὰς εἰς μακεδονικὸν «ἔθνος», μακεδονικὴν «πατρίδα», ἢ μακεδονικὴν «ἐθνικὴν συνείδησιν» ἀβάσιμον δημαγωγίαν ἐκτὸς πάσης ἐθνοτικῆς ἢ πολιτικῆς πραγματικότητος, διαβλέπει δὲ εἰς τὴν παροῦσαν ἀναζωπύρωσιν αὐτῆς δυνητικόν τινα μανδύαν δι᾿ ἐπιθετικὰς προαιρέσεις κατὰ τῆς Ἑλλάδος»
 
[Πηγή: Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν τῶν Η.Π.Α., Foreign Relations τ. viii, Οὐάσιγγτων, D.C., Ἐγκύκλιος Airgram (868.014/26Δεκ1944)]
 
Ὁ κ. Μπροῦνβάσσερ (κάτοικος Βουλγαρίας), ἐντούτοις γράφει κατόπιν, μὲ ἔκδηλη ὑπεροψία, ὅτι ἡ Ἑλλάδα «διεκδικεῖ τὸν Ἀλέξανδρο Γ΄ τὸν Μακεδόνα (τὸν Μέγα Ἀλέξανδρο) … ὡς Ἕλληνα».
 
Αὐτὴ ἡ θέση μοῦ προξενεῖ ἀπορία. Τί ἀκριβῶς «διεκδικεῖται», δηλαδή; Ὁ ἀντιπρόπαππος τοῦ Ἀλεξάνδρου, ὁ Ἀλέξανδρος Α᾿, εἶχε λάβει πιστοποίηση γιὰ τὴν ἑλληνική του ταυτότητα συμμετέχοντας στοὺς Ὀλυμπιακοὺς Ἀγῶνες, κατὰ τὰ λεγόμενα δὲ τοῦ πατέρα τῆς Ἱστορίας «αὐτός τε οὕτω τυγχάνω ἐπιστάμενος καὶ δὴ καὶ ἐν τοῖσι ὄπισθε λόγοισι ἀποδέξω ὡς εἰσὶ Ἕλληνες» (Ἡρόδοτος 5.22). Ὁ πατέρας τοῦ Ἀλεξάνδρου, Φίλιππος, διακρίθηκε σὲ ἱππικοὺς ἀγῶνες στὴν Ὀλυμπία καὶ τοὺς Δελφούς (Πλουτάρχου, Βίος Ἀλεξάνδρου 4.9· Ἠθικὰ 105A), ποὺ ἦταν τὰ δύο ἑλληνικώτερα ἱερὰ ὅλων στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα καὶ στὰ ὁποῖα δὲν ἐπιτρεπόταν ἡ συμμετοχὴ μὴ Ἑλλήνων. Ἀφοῦ ὁ Φίλιππος ἦταν Ἕλληνας, δὲν ἦταν Ἕλληνας καὶ ὁ γιός του;
 
Ὅταν ὁ Εὐριπίδης –ὁ ὁποῖος πέθανε καὶ ἐτάφη στὴν Μακεδονία (Θουκυδίδης παρὰ Παλ. Ἀνθ. 7.45· Παυσανίας 1.2.2· Διόδωρος ὁ Σικελιώτης 13.103)– ἔγραψε τὸ ἔργο του Ἀρχέλαος πρὸς τιμὴν τοῦ ὁμώνυμου προγόνου τοῦ Ἀλέξανδρου, μήπως τὸ ἔγραψε σὲ γλῶσσα σλαυϊκή; Ὅταν ἔγραψε τὶς Βάκχες στὴν αὐλὴ τοῦ Ἀρχελάου, στὰ ἑλληνικὰ δὲν τὶς ἔγραψε, καὶ μάλιστα ἀκριβῶς ὅπως τὶς ἔχουμε παραλάβει σήμερα; Ἢ μήπως πρέπει νὰ φαντασθοῦμε ὅτι ὁ Εὐριπίδης ἦταν «Μακεδόνας» ποὺ ἔγραφε σλαυϊστί (σὲ χρόνους ποὺ δὲν μαρτυροῦνται οἱ γλῶσσες αὐτές) καὶ μεταφραζόταν στὴν Ἑλληνική;
 
Ποιά ἦταν ἡ γλῶσσα τῆς διδασκαλίας ὅταν ἐδίδασκε τὸν Ἀλέξανδρο ὁ Ἀριστοτέλης; Ποιά γλῶσσα ἔφερε ὁ Ἀλέξανδρος στὴν ἐκστρατεία του στὴν Ἀνατολή; Γιατί διαθέτουμε ἀρχαῖες ἐπιγραφὲς ἀπὸ τοὺς οἰκισμοὺς ποὺ ἵδρυσε ὁ Ἀλέξανδρος μέχρι καὶ τὸ Ἀφγανιστάν, στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, καμμία ὅμως σλαυϊκή; Γιατί ἔγιναν τὰ ἑλληνικὰ γλῶσσα κοινὴ στὴν αὐτοκρατορία τοῦ Ἀλέξανδρου, ἅμα ὁ ἴδιος ἦταν «Μακεδόνας»; Γιατί γράφτηκε στὰ ἑλληνικὰ ἡ Καινὴ Διαθήκη καὶ ὄχι στὰ σλαυϊκά;
 
Στὴν σελίδα 57 τοῦ λεγόμενου «Γράμματος ἀπὸ τὴν Μακεδονία», ὑπάρχει φωτογραφία τοῦ συντάκτη μπροστὰ σὲ «χάλκινο ἀνδριάντα τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου στὴν πόλη τοῦ Περλεπέ». Τὸ ἄγαλμα εἶναι καταφανέστατα νεοπαγές, ὡστόσο τὸ ἐρώτημα εἶναι κατὰ πόσον θὰ μποροῦσε νὰ διαβάσει ὁ πραγματικός, ἱστορικὸς Ἀλέξανδρος τὴν σλαυϊκὴ ἐπιγραφὴ κάτω ἀπ᾿ τὰ πόδια του. Δεδομένης τῆς γνωστῆς ἱστορικῆς ὀψιμότητος τῆς Σλαυϊκῆς ἔναντι τῆς Ἑλληνικῆς, εἶναι προφανὴς ἡ ἀπάντηση.
 
Μολονότι οἱ ἀνταποκρίσεις τοῦ κ. Μπροῦνβάσσερ γιὰ τὸ ἐπιτελούμενο στὴν Παιονία ἀρχαιολογικὸ ἔργο εἶναι ἐπιθυμητές, ἡ υἱοθέτηση καὶ προώθηση ἐκ μέρους του τῶν μοντέρνων πολιτικῶν θέσεων τοῦ λαοῦ της ὅσον ἀφορᾷ τὴν χρήση τοῦ ὀνόματος Μακεδονία δὲν εἶναι ἁπλῶς ἀνεπιθύμητες, ἀλλὰ καθίστανται ἐπιζήμιες στοὺς ἀναγνῶστες τῆς «Ἀρχαιολογίας», οἱ ὁποῖοι ὑποθέτω ὅτι ἐνδιαφέρονται γιὰ τὴν ἱστορικὴ πραγματικότητα. Ἀλλὰ καὶ ἡ ἀπόφαση νὰ διαδοθοῦν αὐτὲς οἱ ἱστορικὲς ἀνοησίες μέσῳ τῆς «Ἀρχαιολογίας» (Archæology) –ἐκδόσεως τοῦ Ἀρχαιολογικοῦ Ἰνστιτούτου τῶν Η.Π.Α.– συνιστοῦν προσβολὴ τῆς ἴδιας του τῆς ὑπόληψης.            
 
Ἐπαναλαμβάνω, λοιπόν: ἡ περιοχὴ τῆς ἀρχαίας Παιονίας ἀποτελοῦσε τμῆμα τῆς μακεδονικῆς αὐτοκρατορίας. Τμήματά της ἦσαν καὶ ἡ Ἔφεσος, καὶ ἡ Τύρος, καὶ ἡ Παλαιστίνη, καὶ ἡ Μέμφις, καὶ ἡ Βαβυλών, καὶ τὰ Τάξιλα, καὶ πολλὲς ἀκόμη τοποθεσίες. Αὐτὲς ἔγιναν κἄποτε πρόσκαιρα «μακεδονικές», ὅμως καμμιά τους δὲν ἦταν ποτὲ «Μακεδονία».
 
Ἐπιτρέψτε μου νὰ ὁλοκληρώσω τὴν παροῦσα ἀνάλυσή μου μὲ μιὰ πρόταση γιὰ τὴν ἐπίλυση τοῦ ζητήματος τῆς σημερινῆς χρήσεως τοῦ ὀνόματος «Μακεδονία»: Ἡ Ἑλλάδα νὰ προσαρτήσει τὴν Παιονία – ὅπως ἔπραξε καὶ ὁ Φίλιππος τὸ 359 π.Χ. Καὶ αὐτὸ θἄπρεπε νὰ τὸ ἀποδεχθεῖ ὁ σημερινὸς λαὸς τῆς περιοχῆς ἐκείνης, ἀφοῦ ἰσχυρίζονται ὅτι εἶναι Ἕλληνες ἰδιοποιούμενοι τὸ ὄνομα Μακεδονία καὶ τὸ πλέον διάσημο τέκνον της. Ὕστερα, ὁ σημερινὸς λαὸς τῆς νέας αὐτῆς ἑλληνικῆς ἐπαρχίας νὰ ἐπιδιώξει νὰ μάθει νὰ μιλάει καὶ νὰ γράφει στὰ ἑλληνικά – ἂς ἐλπίσουμε, στὸ ἐπίπεδο ποὺ τὰ γνώριζε ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος.
 
Μετὰ τιμῆς,
 
Στέφανος Γ. Μίλλερ
 
(Stephen G. Miller)
 
Ὁμότιμος καθηγητὴς Πανεπιστημίου τῆς Καλιφόρνιας,
 
Μπέρκλεϋ
 
Υ.Γ.: Γιὰ μιὰ διεξοδικώτερη παρουσίαση τῶν ἀρχαίων τεκμηρίων γιὰ τὴν Παιονία, σὰς παραπέμπω στόν: I. L. Merker [Ἰ. Λ. Μέρκερ],  “The Ancient Kingdom of Paionia” [«Τὸ ἀρχαῖο βασίλειο τῆς Παιονίας»], Balkan Studies 6 (1965) σ. 35-54.
 
Ἡ παροῦσα κοινοποιεῖται πρός:
 
κ. Κ. Μπρίαν Ρώουζ (C. Brian Rose), Πρόεδρο τοῦ Ἀρχαιολογικοῦ Ἰνστιτούτου τῶν Η.Π.Α.
 
κ. Χίλλαρυ Ρόδαμ Κλίντον (Hillary Rodham Clinton), Ὑπουργὸ τῶν Ἐξωτερικῶν τῶν Η.Π.Α.
 
κ. Ντόρα Μπακογιάννη, Ὑπουργὸ τῶν Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος
 
κ. Ἀντώνη Σαμαρᾶ, Ὑπουργὸ Πολιτισμοῦ τῆς Ἑλλάδος
 
κ. Ὄλλι Ρῆν (Olli Rehn), Ἐπίτροπο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης γιὰ θέματα Διευρύνσεως τῆς Ε.Ε.
 
κ. Ἔρικ Μέϊερ (Erik Meijer), Μέλος τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Κοινοβουλίου
 
 
Ακολουθεί το κείμενο της Επιστολής του Στέφαν Μίλλερ στην Αγγλική:
 
January 22, 2009
 
Editor, Archaeology Magazine
36-36 33rd Street
Long Island City, NY 11106
U.S.A.
 
Dear Sir,
 
I opened the January/February issue of Archaeology today and eagerly turned to “A Letter from Macedonia” only to discover that it was actually a letter from ancient Paionia – the land north of Mt. Barmous and Mt. Orbelos. Livy’s account of the creation of the Roman province of Macedonia (45.29.7 and 12) makes clear that the Paionians lived north of those mountains (which form today the geographically natural northern limits of Greece) and south of the Dardanians who were in today’s Kosovo. Strabo (7. frag 4) is even more succinct in saying that Paionia was north of Macedonia and the only connection from one to the other was (and is today) through the narrow gorge of the Axios (or Vardar) River. In other words, the land which is described by Matthew Brunwasser in his “Owning Alexander” was Paionia in antiquity.
 
While it is true that those people were subdued by Philip II, father of Alexander, in 359 B.C. (Diodorus Siculus 16.4.2), they were never Macedonians and never lived in Macedonia. Indeed, Demosthenes (Olynthian 1.23) tells us that they were “enslaved” by the Macedonian Philip and clearly, therefore, not Macedonians. Isokrates (5.23) makes the same point. Likewise, for example, the Egyptians who were subdued by Alexander may have been ruled by Macedonians, including the famous Cleopatra, but they were never Macedonians themselves, and Egypt was never called Macedonia (and so far as I can tell does not seek that name today).
 
Certainly, as Thucydides (2.99) tells us, the Macedonians had taken over “a narrow strip of Paionia extending along the Axios river from the interior to Pella and the sea”. One might therefore understand if the people in the modern republic centered at Skopje called themselves Paionians and claimed as theirs the land described by Thucydides.
 
But why, instead, would the modern people of ancient Paionia try to call themselves Macedonians and their land Macedonia? Mr. Brunwasser (p. 55) touches on the Greek claims “that it implies ambitions over Greek territory” and he notes that “the northern province of Greece is also called Macedonia.” Leaving aside the fact that the area of that northern province of modern Greece has been called Macedonia for more than 2,500 years (see, inter alios, Herodotus 5.17; 7.128, et alibi), more recent history shows that the Greek concerns are legitimate. For example, a map produced in Skopje in 1992 (Figure 1) shows clearly the claim that Macedonia extends from there to Mt. Olympus in the south; that is, combining the ancient regions of Paionia and Macedonia into a single entity. The same claim is explicit on a pseudo-bank note of the Republic of Macedonia which shows, as one of its monuments, the White Tower of Thessalonike, in Greece (Figure 2). There are many more examples of calendars, Christmas cards, bumper-stickers, etc., that all make the same claim.
 
Further, Mr. Brunwasser has reported with approval (International Herald Tribune 10/1/08) the work of the “Macedonian Institute for Strategic Research 16:9”, the name of which refers “to Acts 16:9, a verse in the New Testament in which a Macedonian man appears to the Apostle Paul begging him: ‘Come over into Macedonia, and help us.’" But where did Paul go in Macedonia? Neapolis (Kavala), Philippi, Amphipolis, Apollonia, Thessaloniki, and Veroia (Acts 16:11-17:10) all of which are in the historic Macedonia, none in Paionia. What claim is being made by an Institute based in Skopje that names itself for a trip through what was Macedonia in antiquity and what is the northern province of Greece today?
 
I wonder what we would conclude if a certain large island off the southeast coast of the United States started to call itself Florida, and emblazoned its currency with images of Disney World and distributed maps showing the Greater Florida.
 

Certainly there was no doubt of the underlying point of “Macedonia” in the mind of U.S. Secretary of State Edward Stettinius on December 26, 1944, when he wrote:
“The Department [of State] has noted with considerable apprehension increasing propaganda rumors and semi-official statements in favor of an autonomous Macedonia, emanating principally from Bulgaria, but also from Yugoslav Partisan and other sources, with the implication that Greek territory would be included in the projected state. This government considers talk of Macedonian ”nation”, Macedonian “Fatherland”, or Macedonian “national consciousness” to be unjustified demagoguery representing no ethnic nor political reality, and sees in its present revival a possible cloak for aggressive intentions against Greece.”

[Source: U.S. State Department, Foreign Relations vol viii, Washington, D.C., Circular Airgram (868.014/26Dec1944)]
 
Mr. Brunwasser (a resident of Bulgaria), however, goes on to state, with apparent distain, that Greece claims “Alexander III of Macedon (Alexander the Great)… as Greek.”
 
This attitude mystifies me. What is there to “claim”? Alexander’s great-great-great grandfather, Alexander I, was certified as Greek at Olympia and, in the words of the father of history “I happen to know that [the forefathers of Alexander] are Greek” (Herodotus 5.22). Alexander’s father, Philip, won several equestrian victories at Olympia and Delphi (Plutarch, Alexander 4.9; Moralia 105A), the two most Hellenic of all the sanctuaries in ancient Greece where non-Greeks were not allowed to compete. If Philip was Greek, wasn’t his son also Greek?
 
When Euripides – who died and was buried in Macedonia (Thucydides apud Pal. Anth. 7.45; Pausanias 1.2.2; Diodorus Siculus 13.103) – wrote his play Archelaos in honor of the great-uncle of Alexander, did he write it in Slavic? When he wrote the Bacchai while at the court of Archelaos did he not write it in Greek even as it has survived to us? Or should we imagine that Euripides was a “Macedonian” who wrote in Slavic (at a date when that language is not attested) which was translated into Greek?
 
What was the language of instruction when Aristotle taught Alexander? What language was carried by Alexander with him on his expedition to the East? Why do we have ancient inscriptions in Greek in settlements established by Alexander as far away as Afghanistan, and none in Slavic? Why did Greek become the lingua franca in Alexander’s empire if he was actually a “Macedonian”? Why was the New Testament written in Greek rather than Slavic?
 
On page 57 of the so-called “Letter from Macedonia” there is a photograph of the author standing “before a bronze statue of Alexander the Great in the city of Prilep.” The statue is patently modern, but the question is whether the real historic Alexander could have read the Slavic inscription beneath his feet. Given the known historic posterity of Slavic to Greek, the answer is obvious.
 
While Mr. Brunwasser’s reporting of the archaeological work in Paionia is welcome, his adoption and promotion of the modern political stance of its people about the use of the name Macedonia is not only unwelcome, it is a disservice to the readers of Archaeology who are, I imagine, interested in historic fact. But then, the decision to propagate this historical nonsense by Archaeology – a publication of the Archaeological Institute of America – is a disservice to its own reputation.
 
Let it be said once more: the region of ancient Paionia was a part of the Macedonian empire. So were Ephesos and Tyre and Palestine and Memphis and Babylon and Taxila and dozens more. They may thus have become “Macedonian” temporarily, but none was ever “Macedonia”.
 
Allow me to end this exegesis by making a suggestion to resolve the question of the modern use of the name “Macedonia.” Greece should annex Paionia – that is what Philip II did in 359 B.C. And that would appear to be acceptable to the modern residents of that area since they claim to be Greek by appropriating the name Macedonia and its most famous man. Then the modern people of this new Greek province could work on learning to speak and read and write Greek, hopefully even as well as Alexander did.
 
Sincerely,
 
Stephen G. Miller Professor Emeritus,
University of California, Berkeley
 
PS: For a more complete examination of the ancient evidence regarding Paionia, see I. L. Merker, “The Ancient Kingdom of Paionia,” Balkan Studies 6 (1965) 35-54