Ἐννόημα
    Ἐννόημα
  • !

    Ὁ διοικητής τοῦ ἀπάντησε: «Ζήτησέ μου ἄλλη χάρη, γιατί αὐτήν δέν μπορῶ νά τήν κάνω. Ξέρω ὅτι δέν εἶναι δίκαιη ἀπόφαση, ἀλλά δέν ἐξαρτᾶται ἀπό μένα. Ἔχω τέτοια διαταγή ἀπό τούς ἀνωτέρους μου, ὅταν σκοτωθεῖ ἕνας Γερμανός νά φονεύονται πενήντα. Ὁ Ἡγούμενος τοῦ ἀνταπαντᾶ καί τοῦ λέει: «Ἐφόσον δέν μοῦ κάνατε τή χάρη πού σᾶς ζήτησα, γι’ αὐτό στούς ἐκτελεσθησομένους νά μέ συμπεριλάβετε καί μένα». Τότε ὁ διοικητής συγκινήθηκε, τοῦ ἔδωσε τό χέρι καί τοῦ λέγει• «σοῦ τούς χαρίζω• μόνον νά συστήσεις σέ ὅλους τους κατοίκους τοῦ νησιοῦ νά μήν ἐπαναληφθεῖ τέτοιο σαμποτάζ».

Ἕνα μεγάλο θαῦμα στὴν Πάρο τὴ Γερμανικὴ κατοχή

 

\"\"

Σύσσωμο τό ἑλληνικό ἔθνος ἀγωνίσθηκε ἐναντίον τῶν ἰταλογερμανικῶν στρατευμάτων κατοχῆς τῆς πατρίδας μας. Ἡ ἐθνική ἀντίσταση εἶχε τεράστιο κόστος καί θυσίες σέ ἀνθρώπινο δυναμικό τόσο ἀπό τήν πλευρά τῶν Ἑλλήνων πατριωτῶν καί τῶν συμμάχων τους ὅσο καί ἀπό τήν πλευρά τῶν δυνάμεων τοῦ Ἄξονα. Ποιός Ἕλληνας μπορεῖ νά ξεχάσει τό ὁλοκαύτωμα τοῦ Διστόμου, 10 Ἰουνίου 1944 καί τῶν Καλαβρύτων, 13 Δεκεμβρίου 1943; Βαρβαρότητα, ἐκφοβισμός, ἀντεκδίκηση, τιμωρία τῶν ἀθώων ἀπό τούς ἔνοχους ἐπιδρομεῖς καί καταληψίες τοῦ πατρίου ἐδάφους, ἐκτελέσεις, ἐν ψυχρῶ δολοφονίες.

Σάν σήμερα ὅμως, 23 Ἰουλίου 1944, ἕνα ἱερό κομμάτι τῆς ἑλληνικῆς ἐπικράτειας, ἡ νῆσος Πάρος, ἔχει νά μᾶς ἀναδείξει μία μεγαλειώδη γιορτή, ἕνα πανηγύρι χαρᾶς καί εὐγνωμοσύνης πρός τήν Παναγίαν ἐπί τῇ διασώσει 125 Παρίων, οἱ ὁποῖοι εἶχε ἀποφασισθεῖ ἀπό τόν Γερμανό διοικητή τῆς Πάρου νά ἐκτελεσθοῦν, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ὁ σημερινός Μητροπολίτης Παροναξίας κ. Ἀμβρόσιος, ἀπό τή Μάρπησσα τῆς Πάρου.

Τί εἶχε ὅμως διαμεσολαβήσει καί ποῦ ἔγκειται τό θαῦμα;

Εἰδικοί Γερμανοί ἀξιωματικοί τοῦ μηχανικοῦ καί στρατιῶτες ἄρχισαν μέ ἐντατικούς ρυθμούς νά κατασκευάζουν ἀεροδρόμιο στήν πεδιάδα πού βρίσκεται στή θέση Γαλλιός, σέ μικρή ἀπόσταση ἀπό τά χωριά Πρόδρομος, Μάρμαρα καί Τσιμπίδος, στήν ἀνατολική μεριά τῆς Πάρου. Στό ἐργοτάξιο αὐτό δούλευαν ἐργάτες ἀπό τήν Πάρο, τήν Ἀντιπάρο καί τή Νάξο, κάτω ἀπό τίς ἐντολές καί ὁδηγίες καί τήν ἐποπτεία Γερμανῶν Ἀξιωματικῶν. Τό Ἀεροδρόμιο αὐτό εἶχε μεγάλη ἐπιχειρησιακή σημασία, γιατί θά ἀποτελοῦσε κεντρικό στρατηγικό σημεῖο στό Αἰγαῖο γιά τίς δυνάμεις τοῦ Ἄξονα.

Γι’ αὐτό καί οἱ Σύμμαχοι ἐπεχείρησαν τήν καταστροφή του.

Ὁ Ἱερός Λόχος, μαζί μέ Βρετανούς καταδρομεῖς, ἐπιτίθεται αἰφνιδιαστικά, ἐξουδετερώνει τήν γερμανική φρουρά τοῦ ἀεροδρομίου τῆς Πάρου καί συλλαμβάνει τόν διοικητή της. Ἀναλυτικότερα, στίς 14 Μαΐου 1944 ἀγγλικό ὑποβρύχιο ἄραξε σέ ἕναν ὅρμο στό Πίσω Λειβάδι τῆς Πάρου καί ἔβγαλε στρατιῶτες, οἱ ὁποῖοι ἀνέβηκαν στό χωριό Τσιμπίδο (Μάρπησσα) καί πῆραν αἰχμαλώτους 7 στρατιῶτες Γερμανούς τήν ὥρα πού κοιμόντουσαν, σκότωσαν δύο καί τραυμάτισαν τόν διοικητή τοῦ ἀεροδρομίου ὑπολοχαγό Τάμπε, βρέθηκαν δέ καί καλώδια ἐπικοινωνιῶν κομμένα. Τό πρωί σέ ἀντίποινα συνέλαβαν οἱ Γερμανοί στό ἀεροδρόμιο τόν νεαρό Νικόλαο Στέλλα ἀπό τίς Λεῦκες. Ἔχοντας ἐναντίον του βάσιμες ὑποψίες τόν θανάτωσαν μέ ἀγχόνη κρεμώντας τον πάνω σέ ξύλο σέ ψηλό μέρος γιά νά φαίνεται ἀπό τά γύρω χωριά πρός ἐκφοβισμό. Ὁ στρατιωτικός διοικητής Γκραφονμπερεμπέργκ ζήτησε ἀπό τούς Προέδρους τῶν Κοινοτήτων Πάρου καί Ἀντιπάρου νά τοῦ παραδώσουν σέ ὁρισμένη μέρα 125 νέους, τούς ὁποίους θά ἐκτελοῦσε.

Οἱ Πρόεδροι ὅλων τῶν Κοινοτήτων καί οἱ ἱερεῖς – ἐφημέριοι μαζί μέ τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Λογγοβάρδας Φιλόθεο Ζερβάκο πῆγαν ὅλοι στήν κωμόπολη Τσιμπίδο, στό σπίτι τοῦ καλοῦ γιατροῦ Εὐστρατίου Ἀλιπράντη καί, ἀφοῦ ἔκαναν συμβούλιο, ἀποφάσισαν νά πᾶνε ὅλοι μαζί στό διοικητή καί νά τόν παρακαλέσουν νά ἀλλάξει ἀπόφαση.

Ἐπειδή ὅμως πληροφορήθηκαν ὅτι ὁ διοικητής εἶχε προαναγγείλει νά μήν πάει κανείς στό διοικητήριο γιά νά μεσολαβήσει τήν ἀναστολή ἤ τήν ἄρση τῆς ἀπόφασης ἐκτέλεσης τῶν Παρίων, σχημάτισαν ἐπιτροπή ἀποτελούμενη ἀπό τόν Ἡγούμενο Πατέρα Φιλόθεο Ζερβάκο, τόν γιατρό Ἀλιμπράντη καί τόν Πρόεδρο τῆς Κοινότητας Ἀρχιλόχου Ἐμμανουήλ Καβάλλη, ἡ ὁποία πῆγε στόν Φρούραρχο Ζάσσε, ὑπολοχαγό, τόν ὁποῖο παρακάλεσαν νά μεσιτεύσει πρός τόν Διοικητή. Ὁ Φρούραρχος τούς εἶπε ὅτι «ἐγώ τόν παρακάλεσα νά μήν σκοτωθοῦν ἄνθρωποι ἀθῶοι. Ἀλλά ἐκεῖνος ἦταν ἀμετάπειστος καί ἀκόμη μέ ἀπείλησε μέ αὐστηρό τρόπο νά μήν τοῦ ἀναφέρω κάτι σχετικό. Ὅποιος τολμήσει νά μεσιτεύσει θά τόν τιμωρήσει παραδειγματικά».

«Τό μόνο πού σᾶς συνιστῶ, συνέχισε ὁ Φρούραρχος, εἶναι νά τόν καλέσει ὁ Ἡγούμενος στό Μοναστήρι, ἐκεῖ ἰδιαίτερα οἱ καλόγεροι νά τόν περιποιηθοῦν, καί σέ κάποια στιγμή νά κάνει λόγο ὁ Ἡγούμενος γιά τούς καταδικασθέντες σέ θάνατο Παριανούς, καί ἴσως δεχθεῖ τή διαμεσολάβηση». Ὁ Φρούραρχος παλαιότερα μιλοῦσε μέ ὡραῖα λόγια γιά τό Μοναστήρι τῆς Λογγοβάρδας καί τόν εἶχε προδιαθέσει εὐμενῶς.

Ὁ Ἡγούμενος δέν ἔχασε καιρό. Ἀμέσως τόν εἰδοποίησε καί τόν προσεκάλεσε νά ἐπισκευθεῖ τό Μοναστήρι. Μόλις πῆρε ὁ Διοικητής τήν πρόσκληση, εἰδοποίησε τηλεφωνικῶς τόν π. Φιλόθεο ὅτι τήν ἑπομένη 23 Ἰουλίου, ἡμέρα Κυριακή, θά ἐπισκεπτόταν τή Μονή μαζί μέ ἄλλους ἕξι ἀξιωματικούς καί στρατιωτικούς.

Πράγματι, τήν Κυριακή τό πρωί ἄφησε ὁ Γερμανός Διοικητής τό αὐτοκίνητό του σέ κάποιο σημεῖο τῆς διαδρομῆς, κοντά στό Μύλο, καί ἀπό κεῖ μέ ζῶα τῆς μονῆς μεταφέρθηκαν στό Μοναστήρι. Στήν ἀρχή ἔδειχνε σάν νά τά εἶχε χαμένα. Εἶχε βλέμμα στυγνό καί ἄγριο, ὕφος σατραπικό καί ἔδειχνε ὅλη τήν ἀγριότητα τοῦ κατακτητῆ. Ἀλλά μέ τίς περιποιήσεις τῶν μοναχῶν καί τίς φιλοφρονήσεις τους ἄρχισε νά ἡμερώνει, νά γίνεται πιό ὁμιλητικός, νά ζητάει νά μάθει μέσω διερμηνέα τή σημασία ὁρισμένων ἀντικειμένων τῆς μονῆς, ὁ ἅγιος δέ Καθηγούμενος οὔτε γιά μία στιγμή δέν ἀπομακρύνθηκε ἀπό κοντά του. Μετά τό φαγητό καί τά γλυκίσματα ὅλη ἡ ἀκολουθία τοῦ Γερμανοῦ Διοικητοῦ κατέβηκε στό καθολικό της Μονῆς γιά νά παρακολουθήσει τήν ἱερή ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ, μετά τό τέλος τῆς ὁποίας οἱ μοναχοί ἔψαλλαν τήν παράκληση στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς ὑπέρ τῆς διάσωσης τοῦ μελλοθανάτων ἀδελφῶν.

Μετά τήν ἱερά Παράκληση καί ἐνῶ ἦταν ὅλοι ἕτοιμοι νά ἀναχωρήσουν, ὁ διοικητής σέ ἀπόδειξη φιλοφροσύνης εἶπε στόν π. Φιλόθεο Ζερβάκο νά τοῦ ζητήσει μιὰ ὁποιαδήποτε χάρη.

Ὁ Ἡγούμενος θαύμασε γιά τήν μεταστροφή τοῦ Γερμανοῦ Διοικητῆ, πῆρε θάρρος καί ἀφοῦ ζήτησε νά μείνουν μόνοι στό ἀρχονταρίκι τῆς Μονῆς τόν εὐχαρίστησε γιά τήν τιμητική ἐπίσκεψη στήν ἱστορική μονή, τοῦ εὐχήθηκε ὑγεία καί εὐτυχία καί ζήτησε μέσω τοῦ διερμηνέα, νά τοῦ ὑποσχεθεῖ ὅτι τή χάρη πού θά ζητήσει νά μήν τοῦ τήν ἀρνηθεῖ. Ὁ διοικητής τοῦ ἔδωσε τό δεξί χέρι καί τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι θά δώσει ὅ,τι τοῦ ζητήσει. Καί ὁ πατήρ Φιλόθεος τοῦ εἶπε: «θέλω νά χαρίσεις τή ζωή ἐκείνων πού καταδικάσθηκαν σέ θάνατο χωρίς νά φταῖνε».

Ὁ διοικητής τοῦ ἀπάντησε: «Ζήτησέ μου ἄλλη χάρη, γιατί αὐτήν δέν μπορῶ νά τήν κάνω. Ξέρω ὅτι δέν εἶναι δίκαιη ἀπόφαση, ἀλλά δέν ἐξαρτᾶται ἀπό μένα. Ἔχω τέτοια διαταγή ἀπό τούς ἀνωτέρους μου, ὅταν σκοτωθεῖ ἕνας Γερμανός νά φονεύονται πενήντα. Ὁ Ἡγούμενος τοῦ ἀνταπαντᾶ καί τοῦ λέει: «Ἐφόσον δέν μοῦ κάνατε τή χάρη πού σᾶς ζήτησα, γι’ αὐτό στούς ἐκτελεσθησομένους νά μέ συμπεριλάβετε καί μένα». Τότε ὁ διοικητής συγκινήθηκε, τοῦ ἔδωσε τό χέρι καί τοῦ λέγει• «σοῦ τούς χαρίζω• μόνον νά συστήσεις σέ ὅλους τους κατοίκους τοῦ νησιοῦ νά μήν ἐπαναληφθεῖ τέτοιο σαμποτάζ». Ὁ Ἡγούμενος τοῦ τό ὑποσχέθηκε καί ἔτσι ὁ Γερμανός διοικητής ἔφυγε ἀπό τό Μοναστήρι τῆς Λογγοβάρδας εἰρηνικός, εὐχαριστημένος. Δέν ἄργησε ὅμως νά ἔλθει ἡ μέρα τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ νησιοῦ καί τῆς Ἑλλάδας ἀπό τά στρατεύματα κατοχῆς.

Γιά μᾶς τούς χριστιανούς αὐτό πού πιό πάνω περιγράψαμε δέν εἶναι παρά ἕνα θαῦμα. Ναί μέν ἡ εὐφυία τοῦ Γέροντα Ἡγουμένου καί οἱ διπλωματικές ἐνέργειες τῶν μοναχῶν καί τῶν ἄλλων Παριανῶν ἡγετῶν ἔκαναν ὅ,τι ἦταν δυνατόν νά κάνουν, γνωρίζοντας τή ρήση τοῦ Σολομώντα ὅτι καί θηρία πού κολακεύονται ἐξημερώνονται, ὅπως συνέβη μέ τήν περίπτωση τοῦ Γερμανοῦ Διοικητῆ, πού κατά τή μορφή καί τήν ψυχή ἔμοιαζε μέ ἀνήμερο θηρίο.

Ἀλλά ἡ Κυρία Θεοτόκος, ἡ μητέρα πού καταλαβαίνει τόν πόνο τῶν παιδιῶν της, ἡ προστασία καί ἡ ἐλπίδα ὅλων ὅσοι ζοῦν στό πένθος καί τή θλίψη εἶδε τήν ἀδικία, ἄκουσε τίς δεήσεις τοῦ φιλόχριστου λαοῦ τῆς Πάρου καί μετέτρεψε τήν καρδιά καί τόν ἀρνητισμό τοῦ Γερμανοῦ διοικητῆ καί χάρισε τή σωτηρία σέ 125 ψυχές.

Ἀξίζει λοιπόν νά ψάλλουμε κι ἐμεῖς τό πιό κάτω διαπιστωτικό τροπάριο πού ἀκοῦμε σέ ὅλες τίς ἐκκλησίες τό Δεκαπενταύγουστο:

«Οὐδείς προστρέχων ἐπί Σοί κατησχυμμένος ἀπό σοῦ ἐκπορεύεται, Ἁγνή Παρθένε Θεοτόκε, ἀλλ’ αἰτεῖται τήν χάριν καί λαμβάνει τό δώρημα πρός τό συμφέρον τῆς αἰτήσεως»