Ἕνας ἀπὸ τοὺς λόγους, γιὰ τοὺς ὁποίους τὸ συγκεκριμένο πρόβλημα ἐνέχει τὴν ποιμαντικὴ διάστασή του καὶ ἄρα ἐμπίπτει στὶς ποιμαντικὲς ἁρμοδιότητες ἑνὸς σύγχρονου ποιμένα θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι καὶ τὸ γεγονὸς ὄτι η συνεχὴς καὶ ἀδιάκριτη χρήση τοῦ διαδικτύου μεταβάλλει ἀποφασιστικὰ τὴ κοινωνικότητα τοῦ ἀτόμου, ἀφοῦ μὲ τὴν ἐνίσχυση τῆς ἀπρόσωπης κοινωνικότητάς του διαφοροποιεῖ ἐντυπωσιακὰ τὴν ἐπικοινωνία καὶ τὴν ἀλληλεπίδραση τῶν μελῶν διάφορων κοινωνικῶν θεσμῶν, ποὺ καλοῦνται νὰ συνυπάρξουν καὶ νὰ συνεργαστοῦν ἐντὸς αὐτῶν.
«Οἱ ἐνσώματες σχέσεις καὶ ἡ πρόσωπο μὲ πρόσωπο ἐπικοινωνία δείχνουν νὰ ἀποδυναμώνονται» [1]. Ἀκόμα καὶ τὰ μέλη τῆς οἰκογένειας διαχειρίζονται τὸν ἐλεύθερο χρόνο τοὺς ὁλοένα καὶ πιὸ διαφορετικὰ καὶ τείνουν πρὸς ἐξατομικευμένες δράσεις. Σ’ αὐτὴ τὴ λογικὴ διατυπώθηκε ἐξάλλου καὶ ὁ ὅρος bedroom culture, ποὺ ἀφορᾶ στὶς κλειστὲς δραστηριότητες ποὺ ἀναπτύσσουν οἱ ἔφηβοι στὸ δωμάτιό τους. Ἔτσι, καθὼς χάνουμε τὴν προσωπική μας ἐπαφὴ μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὑπάρχει τὸ ἐνδεχόμενο νὰ μὴν μποροῦμε νὰ τοὺς καταλάβουμε, ἀφοῦ σταδιακὰ ἐκλείπει ἡ ἐμπειρία μᾶς ἐπὶ της γλώσσας τοὺ σώματος καὶ τῶν ἐκφράσεων τοῦ ἀνθρώπινου προσωπου.
Οἱ ἀνθρώπινες κοινωνίες γίνονται συνεχῶς λιγότερο συνεκτικές, ἐνῶ παράλληλα τροφοδοτεῖται ὁ κοινωνικὸς ἀποκλεισμός, ἀφοῦ σύμφωνα μὲ ἔρευνες οἱ πιὸ ντροπαλοί, μοναχικοὶ καὶ λιγότερο ἑλκυστικοὶ ἄνθρωποι τῶν σύγχρονων κοινωνιῶν, ποὺ ἀποτελοῦν ἀναπόσπαστα μέλη τους καὶ ἐπιβεβαιοῦν τὴν πολυσυλλεκτικότητά τους, τείνουν νὰ καταργοῦν τὶς διαπροσωπικὲς ἐπαφὲς καὶ νὰ ἀρκοῦνται στὴν ἠλεκτρονικὴ κοινωνικὴ δικτύωση. Ἡ ἀποκοινωνικοποίηση ὅλων αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων, ποὺ συναποτελοῦν ἐξίσου μὲ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου εἰκόνες τοῦ Θεοῦ καὶ ἐμπλουτίζουν τὶς κοινωνίες μὲ τὴν ἰδιαιτερότητα τῆς προσωπικότητάς τους, ἀποτελεῖ σὲ τελευταία ἀνάλυση πλῆγμα κατὰ τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου καὶ θέτει ἐν ἀμφιβόλω τὴν σύγχρονη συμμετοχικὴ δημοκρατία τῶν νέων τεχνολογιῶν [2].
Ὁ ἐθισμὸς τῶν νέων στὸ διαδίκτυο δὲν τοὺς ἀποκοινωνικοποιεῖ μόνο ἀπὸ τοὺς παραδοσιακοὺς θεσμοὺς τῆς κοινωνίας, ὅπως εἶναι ἡ οἰκογένεια, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴ κοινοτικὴ ζωὴ τῆς ἐνορίας, ποὺ ἀποτελεῖ τὸ κύτταρο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Ἂν ἡ κοινοτικὴ ζωὴ τῶν μελῶν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος ἀποτελεῖ τὴν πεμπτουσία τοῦ γνήσιου χριστιανικοῦ βίου, ποὺ προάγει τὴ κατακόρυφη καὶ ὁριζόντια κοινωνικότητα τῶν πιστῶν, τότε ὁ ἐθισμὸς τῶν νέων στὸ διαδίκτυο λειτουργεῖ ὡς διασπαστικὴ δύναμη αὐτῆς τῆς ἀδιάσπαστης κοινωνικότητας, στὴν καλλιέργεια τῆς ὁποίας στοχεύει ἡ Ἐκκλησία.
Τὸ κοινοτικὸ πνεῦμα τῆς ἐνορίας δὲν μπορεῖ νὰ ὑποκατασταθεῖ ἀπὸ κανενὸς εἴδους διαδικτυακῆ κοινότητα, διότι πρωτίστως θεμελιώνεται σὲ εὐχαριστιακὴ βάση. Πραγματώνεται μὲ τὴ μετάληψη τοῦ σώματος καὶ τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τοὺς πιστούς, οἱ ὁποῖοι κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο συναρμόζονται σ’ ἕνα ἑνιαῖο σῶμα μὲ ἀκατάλυτους καὶ ἀδιάσπαστους δεσμούς. Τὸ ποτήριο τῆς ζωῆς ἀποτελεῖ τὴν ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος τῆς κοινοτικῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, ἄνευ τοῦ ὁποίου αὐτὴ καταργεῖται καὶ ἀκυρώνεται.
Στὰ πλαίσια αὐτῆς τῆς πνευματικῆς καὶ κοινοτικῆς ζωῆς ὁ κάθε πιστὸς ἔρχεται καὶ ἐντάσσεται στὴν Ἐκκλησία ὡς πρόσωπο, προκειμένου νὰ συναντήσει ἄλλα πρόσωπα καὶ προπάντων τὸν ἴδιο τὸ ζῶντα Χριστό. Δὲν ἀποκρύπτει κανένα στοιχεῖο τῆς προσωπικότητάς του, ποὺ τὸν καθιστὰ μοναδικὸ καὶ ἀνεπανάληπτο πρόσωπο. Προσφέρει τὰ τάλαντά του, ποὺ ἀποτελοῦν δῶρα τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καὶ ταυτόχρονα ἐναποθέτει τὶς ἀδυναμίες καὶ τὰ πάθη του, προκειμένου νὰ τὰ θεραπεύσει μέσα ἀπὸ τὴν πνευματικὴ ζωὴ της Εκκλησίας.
«Ὁ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς καλεῖται νὰ καταθέσει στὴν Ἁγία Τράπεζα τὸ «χάρισμά» του. Ἄλλος ψάλλει ὡραία, ἄλλος ἔχει τὸ χάρισμα τῆς προσευχῆς, ἄλλος τὸ χάρισμα τῆς φιλανθρωπίας κ.ο.κ. Ἀλλὰ ἂν ὁ καθένας κρατήσει τὸ χάρισμά του γιὰ τὸν ἑαυτό του, τότε πέφτει σὲ αἵρεση. Τὰ χαρίσματα δὲν εἶναι γιὰ τὸν ἑαυτό μας, ἀλλὰ γιὰ τοὺς ἄλλους. Ὁ Θεὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ξέρει ἂν τὰ ἀσκοῦμε διὰ τὴν καὶ ἐν τὴ Ἐκκλησία καὶ μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο μᾶς κάνει μετόχους στὴν πορεία τῆς κοινῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς» [3].
Στὰ πλαίσια τῆς ἐνορίας οἱ πιστοὶ καλοῦνται νὰ ζήσουν ἐν πνεύματι ἁγίω τὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπιδίδονται σὲ ἀγώνα ὑπέρβασης τῆς ἀτομικότητάς τους καὶ βίωσης τῆς ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης κατὰ τὸ πρότυπό του σωτήρα Χριστοῦ. Ἐπιδιώκουν τὴν ἀλληλοπεριχώρηση, τὴν ἀλληλοϋποστήριξη καὶ τὴν ἁρμονικὴ συνεργασία τους, ποὺ ἀποτελοῦν ἔμπρακτα τεκμήρια βίωσης αὐτοῦ του κοινοτικοῦ πνεύματος, ποὺ συνέχει τοὺς πιστοὺς καὶ εὐοδώνει τὴν προοπτική της πνευματικῆς τους τελείωσης. Ὡς ἐκ τούτου, στὸ βαθμὸ κατὰ τὸν ὁποῖο ὁ ἐθισμὸς τῶν νέων στὸ διαδίκτυο ἀναστέλλει, ἀκυρώνει, καταργεῖ ἡ ὑποκαθιστᾶ τὴν συνάντηση τῶν πιστῶν μὲ τὸ Χριστὸ καὶ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος, ἀνάγεται σὲ μεῖζον ποιμαντικὸ πρόβλημα, ποὺ πρέπει νὰ τύχει ποιμαντικῆς ἀντιμετώπισης καὶ θεραπείας.
Ὑποσημειώσεις:
1. Φραγκουλίδου Φ., Ἔφηβοι καὶ Διαδίκτυο: Μελέτη τῶν Ἐπιδράσεων τοῦ Διαδικτύου στοὺς Ἔφηβους Χρῆστες, σ 28.
2. Σύμφωνα μὲ νέα μελέτη Βρετανῶν ἐπιστημόνων, ποὺ δημοσιεύτηκε στὴν ἰστοσελίδα τοῦ BBC, τὸ διαδίκτυο ἀλλάζει τὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τρόπο ὥστε οἱ ἀνθρώπινες κοινωνίες νὰ γίνονται συνεχῶς καὶ λιγότερο συνεκτικές: Βλ. σχ.: http://www.nooz.gr/tech/pos-to-diadiktuo-allazei-ti-zoi-mas.
3. Σκέψεις τοῦ Μακαριωτάτου ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κατὰ τὴν ἀντιφώνησή του σὲ τιμητικὴ ἐκδήλωση ποὺ πραγματοποιήθηκε στὸ συνοδικὸ Μέγαρο γιὰ τὴν συμπλήρωση πέντε ἐτῶν ἀπὸ τὴν ἐκλογή του στὸν ἀρχιεπισκοπικὸ θρόνο: http://www.amen.gr/article12361.
