O Leonardo da Vinci ( 1452-1519),ο αρχαιότερος από αυτούς τους ξακουστούς καλλιτέχνες, γεννήθηκε σε ένα χωριό της Τοσκάνης.
Μαθήτεψε σ΄ένα από τα κυριότερα εργαστήρια της Φλωρεντίας. Το εργαστήριο του Andrea del Verrocchio(1435-1488), που ήταν ζωγράφος και γλύπτης.(…)
Μυήθηκε στα τεχνικά μυστικά του χυτηρίου και της επεξεργασία του μετάλλου, έμαθε να προετοιμάζει προσεχτικά πίνακες και γλυπτά, ξεκινώντας από σπουδές με μοντέλα γυμνά ή ντυμένα.Έμαθε να μελετά φυτά και περίεργα ζώα για να τα εντάξει στους πίνακες τους, και θα πρέπει να του δίδαξαν καλά τις αρχές τις προοπτικής και τη χρήση του χρώματος. Στην περίπτωση άλλων προικισμένων νέων, η εκπαίδευση αυτή θα ήταν αρκετή για να γίνουν αξιοσέβαστοι καλλιτέχνες, και καλοί ζωγράφοι και γλύπτες βγήκαν πράγματι από το εργαστήρι του Βερρόκιο. Ο Λεονάρντο όμως ήταν κάτι περισσότερο από ένα προικισμένο παιδί. Ηταν μία μεγαλοφυία, που η διανοητική της δύναμη θα παραμείνει πάντα αντικείμενο απορίας και θαυμασμού για τον κοινό θνητό. Έχουμε μαρτυρίες για το εύρος και την δημιουργικότητα του μυαλού του Λεονάρντο, επειδή οι μαθητές και οι θαυμαστές του διαφύλαξαν με προσοχή τα σχέδια και τα σημειωματάρια του, χιλιάδες σελίδες γεμάτες κείμενα και σχεδιάσματα,αποσπάσματα από βιβλία που διάβαζε και σημειώσεις για βιβλία που λογάριαζε να γράψει. Όσο περισσότερο μελετούμε αυτά τα χειρόγραφα, τόσο λιγότερο καταλαβαίνουμε πως μπορούσε ο ίδιος άνθρωπος να έχει τέτοια επίδοση σε όλους αυτούς τους διαφορετικούς τομείς της έρευνας και να συνεισφέρει σημαντικά σχεδόν σε όλους.Ίσως ένας από τους λόγους να ήταν πως ο Λεονάρντο ήταν Φλωρεντινός καλλιτέχνης και όχι λόγιος .Πίστευε πως έργο του καλλιτέχνη ήταν να εξερευνήσει τον ορατό κόσμο, όπως είχαν κάνει οι προηγούμενοι , αλλά πληρέστερα και με μεγαλύτερη διεισδυτικότητα και ακρίβεια. Η γνώση των λογίων, αντλημένη από τα βιβλία, δεν τον ενδιέφερε.(…) Την εποχή που οι σοφοί , στα πανεπιστήμια , βασίζονταν στο κύρος των αρχαίων συγγραφέων, ο ζωγράφος Λεονάρντο δεν θα παραδεχόταν ποτέ ότι διάβαζε χωρίς να το ελέγξει με τα ίδια του τα μάτια. Κάθε φορά που αντιμετώπιζε κάποιο πρόβλημα, αντί να ανατρέξει στις αυθεντιες, προσπαθούσε να το λύσει με πειράματα. Δεν υπήρχε τίποτα στη φύση που να μην αποτελούσε ερέθισμα για την περιέργεια του και πρόκληση για την ευφυία του. Ερέυνησε τα μυστικά του ανθρώπινου σώματος ανατέμνοντας περισσότερα από τριάντα πτώματα. Υπήρξε ένας από τους πρώτους που προσπάθησαν να εξιχνιάσουν το μυστήριο της ανάπτυξης του εμβρύου μέσα στη μήτρα΄ μελέτησε τους νόμους που διέπουν τα θαλάσσια ρεύματα και τα κύματα΄παρατηρούσε και ανέλυε , χρόνια ολόκληρα , το πέταγμα των εντόμων και των πουλιών, πράγμα που τον βοήθησε να εφεύρει μία υπτάμενη μηχανή για την οποία ήταν βέβαιος πως μια μέρα θα γινόταν πραγματικότητα. Το σχήμα που έχουν οι βράχοι και τα σύννεφα, η επίδραση της ατμόσφαιρας στο χρώμα μακρινών αντικειμένων, οι νόμοι που διέπουν την αναπτυξη των δέντρων και των φυτών, η αρμονία των ήχων , όλα αυτά υπήρξαν στόχος μίας ακατάπαυστης έρευνας , που έμελλε να γίνει θεμέλιο της τέχνης του.(…)Τον θαύμαζαν ως μεγάλο καλλιτέχνη και ήταν περιζήτητος ως έξοχος μουσικός, λίγοι όμως σύγχρονοι του θα υποψιάστηκαν τη σημασία των ιδεών του ή το ευρως των γνώσεων του, ο λόγος είναι ότι ο Λεονάρντο δε δημοσίευσε ποτέ τα κείμενα του και πολύ λίγοι τον καιρό εκείνο θα ήξεραν έστω την ύπαρξη τους.(…)
Είναι προπάντων ενδεχόμενο να μην είχε τη φιλοδοξία να τον θεωρούν επιστήμονα. Η εξερεύνηση της φύσης του παρείχε κυρίως τη γνώση του ορατού κόσμου που χρειαζόταν για την τέχνη του. Πίστευε πως, αν την τοποθετούσε σε επιστημονική βάση , θα μεταμόρφωνε την αγαπημένη του ζωγραφική από ταπεινή χειροτεχνία σε αξιοσέβαστη και ευγενή επιδίωξη.(…)Άνθρωποι σαν τον Λεονάρντο φιλοδοξούσαν ν αποδείξουν πως η ζωγραφική ήταν τέχνη ελευθέρια και πως η χειρωνακτική εργασία την οποία απαιτούσε δεν ήταν περισσότερη από όση χρειαζόταν για να γραφεί ένα ποιήμα.(…)
E.H.GOMBRICH ‘ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ΄
