Ἐπανευφραίνεται λαμπρῶς ἡ Ἐκκλησία
Ψάλλει ὁ βυζαντινός χορός Τρόπος
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου 1600 χρόνια από τήν κοίμηση του.
Χοράρχης Κωνσταντίνος Άθ. Αγγελίδης.
Ποίημα Μητροπολίτου Πέργης Ευαγγέλου Γαλάνη.
Ήχος πλ. του δ΄ τη Υπερμάχω στρατηγώ…

Περί του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Ο άγιος Ιωάννης,αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, εκοιμήθη
καθ’ όδόν πρός την εξορία, στην πόλη Κουκουσό της Μικρασίας,
την 14η Σεπτεμβρίου τοϋ έτους 407.
Τό ήδη «άραχνώδες σωμάτιον»,τό ταλαιπωρημένο από τήν πεζοπορία
επί ένα μήνα σώμα τοϋ αγίου, δέν άντεξε τίς κακουχίες.
Ία τελευταία λόγια του ήταν: Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν.
Όταν ό αυτοκράτορας Θεοδόσιος προσπάθησε τό έτος 438 νά
μεταφέρει τό ιερό του λείψανο στήν Κωνσταντινούπολη, ό άγιος
αρνιόταν καί έμενε ακίνητος, κατά τρόπο θαυματουργικό.
Τότε ό αυτοκράτορας αναγκάστηκε νά τοϋ απευθύνει τό εξής
γράμμα μετανοίας:
Νεκρόν ομοίως τοις άλλοις τό σώμα τό σόν είναι νομίσαντες, πάτερ
τίμιε, μετακομίσαι αυτό απλώς πρός ημάς καίάγαγεϊν ήβουλή-
θημεν διά τούτο καί τοϋ ποθούμενου δικαίως διημάρτομεν αλλά
σύ γε πάτερ τιμιότατε, σύγγνωθι ήμϊν μετακαλουμένοις, ό τήν με-
τάνοιαν πάσι διδάζας’ και ώς παισί φιλοπάτορσιν, έπίδος ημιν
σαυτόν, καί τους ποθοϋντάς σε διά της σης παρουσίας εΰφρανον.»

(επειδή νομίσαμε ότι καί τό δικό σου σώμα, τ ί μ ι ε πάτερ, είναι
νεκρό σάν τών άλλων, θελήσαμε άπλά νά τό μεταφέρουμε κο
ντά μας. Γι’ αυτό καί εύλογα αποτύχαμε. Έσύ όμως πού δίδα
ξες τή μετάνοια γιά όλους, συγχώρεσε μας. Χάρισε μας τόν
εαυτό σου, σάν πατέρας στά παιδιά πού τόν αγαπούν, καί
δώσε μας χαρά μέ τήν παρουσία σου).

Όταν ή επιστολή κατατέθηκε πάνω στό ιερό λείψανο τοϋ αγίου,
τότε καί μόνο κατέστη δυνατή ή μεταφορά του στή Βασιλεύουσα.
Επέστρεψε στήν Κωνσταντινούπολη στίς 27 Ιανουαρίου 438,όπου
τό υποδέχτηκαν μέ βασιλικές τιμές ό αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β’,
ό πατριάρχης Πρόκλος καί όλοι οί κάτοικοι τής πόλης.
Άπό τό λιμάνι οδηγήθηκε έν πομπή καί τοποθετήθηκε στό σύν-
θρονο τοϋ ναοϋ τής αγίας Ειρήνης (ό όποιος ήταν ανέκαθεν ό καθεδρικός
ναός τοϋ Οικουμενικού Πατριάρχου). Έκεϊ κλήρος καί
λαός αναφώνησαν: Απόλαβε σου τόν θρόνον, ΄Αγιε. Στή συνέχεια
τοποθετήθηκε κάτω άπό τό θυσιαστήριο στό ναό τών Αγίων Άπο-
στόλων, μαζί μέ τόν άγιο Γρηγόριο.
Η παράδοση αυτή τής «ένθρονίσεως» τοϋ αγίου Ιωάννου τοϋ
Χρυσοστόμου στόν Πατριαρχικό Θρόνο διατηρείται καί τιμάται
μέχρι σήμερα στό Φανάρι καί τήν ήμερα τής εορτής τοϋ αγίου (13
Νοεμβρίου) καί τήν ήμερα τής άνακομιδής τών Ιερών του λειψάνων
(27 Ιανουαρίου). Τίς ήμερες αυτές ό Οικουμενικός Πατριάρχης δέν
ανεβαίνει στό θρόνο του, άλλά χοροστατεϊ άπό τό παραθρόνιο, καί
στό Μεγάλο Εσπερινό καί στή Θεία Λειτουργία.
Στόν Πατριαρχικό Θρόνο τοποθετείται ή ιερά εικόνα τοϋ αγίου
Ιωάννου τοϋ Χρυσοστόμου, ένώ ό Μ. Έκκλησιάρχης τοποθετεί δίπλα
στήν εικόνα καί τήν ποιμαντορική ράβδο τοϋ αγίου. Οί ιερείς
καί οί διάκονοι πού πρόκειται νά λειτουργήσουν «λαμβάνουν καιρό
» όχι άπό τόν Οικουμενικό Πατριάρχη, άλλά άπό τήν ίερή
εικόνα τοϋ αγίου, ό όποιος παραμένει ζωντανός στή μνήμη τής
Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως.
Τά ίερά λείψανα τοϋ αγίου έμειναν στό ναό τών Αγίων Αποστόλων
μέχρι τήν πρώτη Άλωση τής Πόλης άπό τούς Σταυροφόρους τό έτος 1204
Μετά τή λεηλασία πού ακολούθησε, τά ιερά λείψανα καί τών
δύο αγίων μεταφέρθηκαν στή Βενετία καί άργότερα στή Ρώμη.*

Τόν Ιούνιο τοϋ 2004 ή Α. Θ. Παναγιότης, ό Οικουμενικός Πατριάρχης
κ.κ. Βαρθολομαίος, κατά τήν επίσκεψη του στή Ρώμη,
έθεσε τό θέμα τής επιστροφής τών ιερών λειψάνων τών αγίων Ιωάννου
τοϋ Χρυσοστόμου καί Γρηγορίου τοϋ Θεολόγου.
΄Επειτα άπό τήν επιβεβαίωση τής πληροφορίας γιά τήν ύπαρξη
τών Ιερών λειψάνων στόν Αγιο Πέτρο καί τό επίσημο πανορ-
θόδοξο αίτημα νά επανέλθουν τά ιερά λείψανα τών αγίων στήν
Εκκλησία τής Κωνσταντινουπόλεως, « ε ι ς τήν οποίαν καί ηθικώς
ανήκουν», ό Πάπας Ιωάννης Παύλος ό Β’, σέ απαντητικό του γράμμα
μέ ημερομηνία 27 Όκτωβρίου 2004, « μετά χαράς» αποδέχεται
τήν επιστροφή τών λειψάνων καί υπογραμμίζει τή σημασία τών
δύο αγίων γιά το Χριστιανισμό.

Απόσπασμα άπό τήν αφιερωματική έκδοση τοϋ Οικουμενικού Πατριαρχείου
«Ή επιστροφή τών ιερών λειψάνων τών άγιων Γρηγορίου τοϋ Θεολόγου καί Ιωάννου
τοϋ Χρυσοστόμου», Νοέμβριος 2004.
Σέ έκτακτη Συνοδική σύσκεψη ορίστηκε ειδική Συνοδική έπι
τροπή γιά τήν υποδοχή τών λειψάνων κατά τή Θρονική εορτή τής
Εκκλησίας τής Κωνσταντινουπόλεως, τήν 30ή Νοεμβρίου 2004.
Συντάχθηκαν ειδικά απολυτίκια καί ειδική ευχή γιά τήν άνακο
μιδή τών ιερών λειψάνων,τά όποια συνόδευσε άπό τή Ρώμη ό Οικουμενικός
Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, καί τά όποια τοποθετήθηκαν
στό αριστερό κλίτος τού πάνσεπτου Πατριαρχικού ναού.