Το Φως το απρόσιτον π. Ανανίας Κουστένης
Ομιλεί ο μακαριστός π. Ανανίας Κουστένης
Τα Άγια Θεοφάνεια
Ἐπειδή, ἀφοῦ παρῆλθον τὰ τριάκοντα ἔτη τῆς ἡλικίας του, ἠθέλησεν ὁ Κύριος νὰ φανερωθῇ εἰς τοὺς ἀνθρώπους, ὅτι εἶναι Θεὸς ἐν σώματι, καὶ ὅταν ὁ Κύριος ἐβαπτίζετο ἀπὸ τὸν Ἰωάννην, ἐμαρτυρήθη ἄνωθεν ἀπὸ τὸν Θεὸν καὶ Πατέρα μὲ τὴν φωνὴν καὶ τὴν ἐπέλευσιν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅτι εἶναι Υἱὸς γνήσιος καὶ ὁμοούσιος αὐτοῦ, ἔκτοτε λοιπὸν ἐγνωρίσθη εἰς ὅλους διὰ τῶν θαυμάτων καὶ τῆς ὑψηλῆς του διδασκαλίας, ὅτι αὐτὸς εἶναι βεβαίως ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν ὁ διὰ τῶν Προφητῶν φανερῶς κηρυττόμενος.

Ἦλθε δὲ εἰς τὸ Βάπτισμα δι’ αἰτίαν τοιαύτην. Ὅταν ὁ Κύριος ἔγινεν ἄνθρωπος δι’ ἡμᾶς, ἐπλήρωσεν ὅλον τὸν Νόμον καθ’ ὅλον τὸ διάστημα τῆς ζωῆς του. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Ἰωάννης ἦλθεν ἐκ τῆς ἐρήμου καὶ ἐβάπτιζεν εἰς τὸν Ἰορδάνην, κατὰ τὸ γενόμενον εἰς αὐτὸν ρῆμα τοῦ Θεοῦ, ἤτοι κατὰ τὸ πρόσταγμα καὶ τὸν Νόμον τοῦ Θεοῦ, ὡς λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς (Λουκ. γ’ 2), θέλων ὁ Κύριος νὰ πληρώσῃ καὶ τὸ ρῆμα τοῦτο ὡς θεῖον Νόμον, προσῆλθε μετὰ τὸ τριακοστὸν τῆς ἡλικίας του ἔτος εἰς τὸν Βαπτιστὴν Ἰωάννην ἵνα βαπτισθῇ ὡς οἱ λοιποὶ ἄνθρωποι, μολονότι δὲν εἶχε χρείαν βαπτίσματος, καθὸ ἀναμάρτητος ὤν. Ὁ δὲ Ἰωάννης, εὐλαβούμενος τὸν Κύριον, καὶ τὴν ἰδικήν του ἀναξιότητα λογιζόμενος, ἔλεγεν· «Ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ βαπτισθῆναι, καὶ σὺ ἔρχῃ πρός με;». Ἀλλ’ ὁ Κύριος θαρσοποιεῖ καὶ παρακινεῖ τὸν Ἰωάννην εἰς τὸ νὰ τὸν βαπτίσῃ, δεικνύων εἰς αὐτόν, ὅτι ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον νομίζει ἀπρεπές, αὐτὸ μάλιστα εἶναι πρέπον, δηλαδὴ τὸ νὰ βαπτισθῇ ὁ Δεσπότης ἀπὸ τὸν δοῦλον. Διὰ τοῦτο καὶ λέγει εἰς αὐτόν· «Ἄφες ἄρτι, οὕτω γὰρ πρέπον ἡμῖν ἐστι, πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην». Δικαιοσύνην δὲ ἐδῶ ὀνομάζει ὁ Κύριος τὴν πλήρωσιν ὅλων τῶν ἐντολῶν, κατὰ τὸν θεῖον Χρυσόστομον (λόγος εἰς τὸ Βάπτισμα), ὡσὰν νὰ ἔλεγεν· «Ἐπειδὴ ἐγὼ ἐπλήρωσα ὅλας τὰς ἄλλας ἐντολὰς τοῦ θείου Νόμου, αὕτη δὲ μόνη ἔμεινε, διὰ τοῦτο πρέπει νὰ πληρώσω καὶ ταύτην».

Τότε λοιπὸν ἔπαυσε ἀπὸ τοῦ νὰ ἀνθίσταται ὁ Ἰωάννης· ὅθεν βαπτισθεὶς ὑπ’ αὐτοῦ ὁ Κύριος, εὐθὺς ἀνέβη ἀπὸ τοῦ ὕδατος [2], καὶ ἰδοὺ ἠνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ Οὐρανοί, καὶ εἶδεν ὁ Ἰωάννης τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστεράν, καὶ ἐρχόμενον εἰς τὸν Ἰησοῦν· ἀλλὰ καὶ φωνὴ ἐκ τῶν Οὐρανῶν ἠκούσθη λέγουσα· «Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα». Ἐκ τούτου λοιπὸν ἐφανερώθη εἰς τοὺς Ἰουδαίους, ὅτι δὲν ἦτο ὁ Ἰωάννης μεγαλύτερος τοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὴν ἐσφαλμένην γνώμην, τὴν ὁποίαν παρεδέχοντο περὶ αὐτοῦ τὸ πλεῖστον μέρος, ἀλλὰ ἦτο ἀσυγκρίτως πολὺ κατώτερος τοῦ Χριστοῦ καὶ δοῦλος καὶ ὑποχείριος αὐτοῦ. Διὰ τοῦτο καὶ τὸ Πνεῦμα κατελθόν, ἀπηύθυνε τὴν φωνὴν τοῦ Πατρὸς εἰς τὸν Ἰησοῦν καὶ οἱονεὶ δακτυλοδεικτοῦν ἐφανέρωσεν ὅτι τὸ «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητὸς» δὲν ἐρρέθη διὰ τὸν Βαπτιστὴν Ἰωάννην, μολονότι αὐτὸς εἶχε παρὰ πᾶσι πολλὴν τὴν δόξαν καὶ τὸ ἀξίωμα, ἀλλ’ ἐρρέθη διὰ τὸν βαπτιζόμενον Ἰησοῦν.

Τελειώσας λοιπὸν ὁ Κύριος καὶ τοῦτο τὸ νομικὸν πρόσταγμα τοῦ Βαπτίσματος, ἔλυσε τὴν κατάραν, ἡ ὁποία ἐδόθη εἰς τὸν Ἀδὰμ διὰ τὴν παράβασιν τοῦ Θείου Νόμου· καὶ λυτρώσας ἡμᾶς ἐκ τῆς καταδίκης, ἔπαυσεν εἰς τὸ ἑξῆς πάντα νόμον τελετουργικόν, ἀναβιβάσας αὐτὸν εἰς τὸ πνευματικώτερον καὶ τελειότερον. Ἀκολούθως δὲ ἔπαυσε καὶ τὸ Ἰουδαϊκὸν βάπτισμα, καὶ παρέδωκεν εἰς ἡμᾶς τοὺς πιστεύοντας νὰ βαπτιζώμεθα μὲ τὸ εἰς τρεῖς ἀναδύσεις καὶ καταδύσεις γινόμενον Βάπτισμα, τὸ ὁποῖον ἔχει τὴν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς ὁποίας ἐστερεῖτο τὸ Βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου. Βαπτισθεὶς δὲ ὁ Κύριος εἰς ἓνα καὶ τὸν αὐτὸν ποταμόν, εἰς τὸν ὁποῖον ἐβάπτιζε καὶ ὁ Ἰωάννης, ἐπλήρωσε μὲν τὸ σκιῶδες καὶ ἀτελὲς Βάπτισμα, ἤνοιξε δὲ τὰς θύρας τοῦ πνευματικοῦ καὶ θείου τῆς Ἐκκλησίας Βαπτίσματος· τὸ ὁποῖον ἡμεῖς, ἀφ’ οὗ ἐβαπτίσθημεν, χρεωστοῦμεν εἰς τὸ ἑξῆς νὰ φυλάττωμεν τὴν αὐτοῦ καθαρότητα ἄσπιλον καὶ ἀμόλυντον ἀπὸ ἁμαρτίας διὰ τῆς πληρώσεως τῶν ζωοποιῶν ἐντολῶν, ἵνα καὶ τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν ἀξιωθῶμεν.