Ἡ Ἁγία Ἀναστασία ἡ μεγαλομάρτυς (ἡ Φαρμακολύτρια)
Ὁ πατέρας της ἦταν Ρωμαῖος πατρίκιος, Πραιτεξτάτος ὀνομαζόμενος καί ἡ μητέρα της Φούστα.
Ἡ Ἀναστασία διακρινόταν γιά τήν ὀμορφιά τοῦ σώματος, τή μόρφωση, τό ἄμεμπτο ἦθος καί τή σωφροσύνη της.
Σέ μικρή ἡλικία, παντρεύτηκε ἕνα Ρωμαῖο ἄρχοντα, τόν Ποπλίονα. Αὐτός ἦταν φανατικός εἰδωλολάτρης καί μισοῦσε θανάσιμά τους χριστιανούς. Ἡ Ἀναστασία, ὅμως, ὄχι.
Γι’ αὐτό καί δέν ἄργησε νά δεχθεῖ τό ἅγιο Βάπτισμα καί νά γίνει χριστιανή.
Ἀλλά καί ἡ στάση της δέν ἦταν παθητική. Ἔβαζε φτωχά ροῦχα καί πήγαινε στίς φυλακές, ὅπου ἔδινε τροφές καί χρήματα στούς φυλακισμένους χριστιανούς μάρτυρες.
Ὅταν ἔμαθε αὐτό ὁ σύζυγός της, ἐξοργισμένος τῆς εἶπε ὅτι, ἄν δέν ἀλλάξει τό χριστιανικό της φρόνημα, θά γίνει ὁ χειρότερος ἐχθρός της.
Ἡ Ἀναστασία, χωρίς νά ταραχθεῖ, ἀπάντησε στό σύζυγό της ὅτι αὐτά πού λέει δέν τήν ἐκπλήσσουν, οὔτε τή φοβίζουν.
Διότι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ἐνημέρωσε τούς ἀγωνιζόμενους πιστούς Του ὅτι:
“Ἐχθροί του ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοί αὐτοῦ”. Εὐαγγέλιο Ματθαίου, ι’ 36..
Δηλαδή, ἐχθροί του πιστοῦ ἀνθρώπου θά εἶναι οἱ ἄνθρωποι τοῦ σπιτιοῦ του, πού δέ θά δεχθοῦν τό Εὐαγγέλιο, τό ὁποῖο φέρνει τήν ἀληθινή καί οὐράνια εἰρήνη.
Τότε ὁ Ποπλίων χωρίς δισταγμό τήν κατήγγειλε στό Διοκλητιανό.
Αὐτός τή φυλάκισε καί κατόπιν τήν ἐξόρισε σέ ἕνα νησί, ὅπου ὑπέστη μαρτυρικό θάνατο μέσα στή φωτιά.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Tῶν μαρτύρων ταῖς χρείαις διακονήσασα, μαρτυρικῶς ἐμιμήσω τὰς ἀριστείας αὐτῶν, δι\’ ἀθλήσεως ἐχθρὸν καταπαλαίσασα· ὅθεν βλαστάνεις δαψιλῶς χάριν ἄφθονον ἀεί, θέοφρων Ἀναστασία, τοῖς προσιοῦσιν ἐκ πόθου τῇ ἀρωγῇ τῆς προστασίας σου.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Οἱ ἐν πειρασμοῖς, καὶ θλίψεσιν ὑπάρχοντες, πρὸς τὸν σὸν ναόν, προστρέχοντες λαμβάνουσι, τὰ σεπτὰ δωρήματα, τῆς ἔν σοὶ ἐνοικούσης θείας χάριτος Ἀναστασία· σὺ γὰρ ἀεί, τῷ κόσμῳ πηγάζεις τὰ ἰάματα.
Ὁ Οἶκος
Τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου συνεπώνυμος οὖσα, πεπτωκότα με νῦν ἀνάστησον ταῖς πρεσβείαις σου, ἐκ τῶν θαυμάτων τῶν σῶν, σταγόνα ἐπιστάξασα, Μάρτυς τῇ ψυχῇ μου, καὶ τὸν φλογμὸν τῆς δεινῆς ἁμαρτίας κατασβέσασα· τὸν κόσμον γὰρ διασῴζεις ἐκ παθῶν πολυτρόπων ἑκάστοτε, ὧν περ κἀγὼ πεπείραμαι· σὺ γὰρ πάντα τοῖς πᾶσι παρέχουσα, τῷ κόσμῳ πηγάζεις τὰ ἰάματα.
Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν.
Τῶν Μαρτύρων ζηλοῦσα τὴν ἀρετήν, συμπαθείᾳ καρδίας τούτων θερμῶς, ταῖς χρείαις ἑκάστοτε, διηκόνεις θεόπνευστε, καὶ τοὺς ἰχῶρας πίστει, ἐξέματτες χαίρουσα, ἐν μηδενὶ θεμένη, τὰ πρόσκαιρα βάσανα· ὅθεν ἐπὶ τέλει, συσχεθεῖσα καὶ πόνους, πολλοὺς ὑπομείνασα, στερροτάτως ἐνήθλησας, Ἀναστασία πανεύφημε. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Ὁ Ἅγιος Χρυσογόνος
Ἦταν ἄνθρωπος θεοσεβής καί διδάσκαλος τῆς ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Φαρμακολυτρίας.
Καταγόταν ἀπό τή Ρώμη καί ἔζησε στά χρόνια του αὐτοκράτορα Διοκλητιανοῦ (290).
Ἐπειδή τότε κινήθηκε διωγμός κατά τῶν χριστιανῶν, ἔπιασαν καί τόν Χρυσογόνο καί τόν φυλάκισαν.
Ὅταν ὁ Διοκλητιανός βρισκόταν στή Νίκαια, ἔμαθε ὅτι στή Ρώμη ἦταν πολύ πλῆθος χριστιανῶν φυλακισμένο, πού ἄν καί βασανίστηκε σκληρά δέν ἀρνήθηκε τήν πίστη του, ἐπειδή εἶχε παρακινητή στό μαρτύριο τόν θεῖο Χρυσογόνο.
Τότε ὁ Διοκλητιανός διέταξε νά θανατωθοῦν ὅλοι οἱ χριστιανοί πού δέν θά ἀρνηθοῦν τόν Χριστό καί τόν Χρυσογόνο νά τόν φέρουν δεμένο μπροστά του.
Ὅταν λοιπόν ὁ Χρυσογόνος παρουσιάστηκε στόν βασιλιά, τό φρόνημά του δέν κάμφθηκε οὔτε ἀπό κολακεῖες, οὔτε ἀπό φοβέρες. Ἀντίθετα μάλιστα, μέ θάρρος διακήρυξε ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ μόνος ἀληθινός Θεός καί ὅτι οἱ Θεοί εἶναι πλάνη τῶν ἀνθρώπων καί φθορά τῶν ψυχῶν καί ἀπώλεια.
Ὅταν ἄκουσε αὐτά ὁ τύραννος, διέταξε νά τόν φέρουν σέ ἔρημο τόπο καί νά τόν ἀποκεφαλίσουν.
Ἔτσι ὁ μακάριος Χρυσογόνος, πῆρε τό στεφάνι τοῦ μαρτυρίου ἀπό τόν Κύριο.
Ἡ Ἁγία Θεοδότη καί τά τρία παιδιά της
Ὑπῆρξε στά χρόνια του βασιλιᾶ Διοκλητιανοῦ (284-304) καί καταγόταν ἀπό τή Βιθυνία.
Στή Νίκαια γνώρισε τήν Ἁγία Ἀναστασία τή Φαρμακολύτρια, μαζί μέ τόν δάσκαλό της Χρυσογόνο καί ὅλοι μαζί ἐπισκέπτονταν στίς φυλακές τούς μάρτυρες χριστιανούς καί τούς συμπαραστέκονταν ποικιλοτρόπως.
Ὅταν τό ἔμαθε αὐτό ὁ Διοκλητιανός, θέλησε νά δώσει τή Θεοδότη γιά γυναίκα στόν ἄρχοντα Λευκάδιο (ἡ Λευκάτιο), μέ σκοπό νά τήν ἑλκύσει στήν εἰδωλολατρεία.
Αὐτή ὅμως ἀρνήθηκε καί παραδόθηκε στόν ἄρχοντα Βιθυνίας ὑπατικό Νικήτιο, ὁ ὁποῖος τήν ἔριξε μαζί μέ τά τρία παιδιά της στή φωτιά, ὅπου βρῆκαν μαρτυρικό θάνατο.
Ὁ Ἅγιος Ζωΐλος
Ὑπέστη μαρτυρικό θάνατο ἐπί Διοκλητιανοῦ, ὅταν μαζί μέ τίς ἅγιες γυναῖκες Ἀγάπη, Εἰρήνη καί Χιονία, περισυνέλεξε ἀπό τά νερά τῆς λίμνης τό λείψανο τοῦ Ἁγίου Χρυσογόνου (μνήμη τοῦ ὁποίου προαναφέραμε).
(Ἐδῶ, ὁρισμένα Συναξάρια, ἀναφέρουν μαζί καί τήν μνήμη κάποιου Ἁγίου Εὐτυχιανοῦ).
Μνήμη θυρανοιξίας τῆς μεγάλης ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ
Πρόκειται γιά θυρανοίξια τοῦ Ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας στήν Κωνσταντινούπολη.
Τό Φωτοδρόμιο τῆς μεγάλης του Θεοῦ Ἐκκλησίας (Ἁγίας Σοφίας)