Σ\’ ἐκεῖνον βασιστήκαμε καθ\’ ὅλη τή χιλιετία τῆς βαπτισμένης ἱστορίας μας, σ\’ ἐκεῖνον πρέπει νά βασιστοῦμε καί σήμερα καί αὔριο καί εἰς τούς αἰῶνες. Τέτοια διαπαιδαγώγηση δέν μᾶς ντρόπιασε στό παρελθόν, δέν θά τό κάνει οὔτε στό μέλλον. Μᾶς ἔδωσε ἀνθρώπους πρώτης τάξεως, οἱ ὁποῖοι εἶναι τό κόσμημα τῆς ἱστορίας μας, ὅπως εἶναι τά ἀστέρια κόσμημα τοῦ οὐράνιου θόλου. Καί μᾶς ἔδωσε πελώριο ἀριθμό τέτοιων ἀνδρῶν καί γυναικῶν, ἀστεριῶν στόν θόλο τῆς λαϊκῆς ἱστορίας μας. Καί τί ἄλλο μπορεῖ νά εἶναι στόχος στή διαπαιδαγώγηση παρά νά δώσει ἀνθρώπους πραγματικούς; Ἡ ἐπιστήμη τῆς παιδαγωγίας καί σέ μᾶς καί σ\’ ὅλους τούς βαπτισμένους λαούς ἀπαραίτητα πρέπει νά συμβαδίζει μέ τήν ἐπιστήμη τοῦ Χριστοῦ. Ἐάν ἡ διαπαιδαγώγηση χωριστεῖ ἀπό τήν ἐπιστήμη τοῦ Χριστοῦ, δέν χάνεται η ἐπιστήμη τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά χάνεται ἡ διαπαιδαγώγηση, καί χάνονται οἱ πραγματικοί ἄνθρωποι.
Ἐάν ὅμως χαθεῖ ἡ διαπαιδαγώγηση στό σχολεῖο, τό σχολεῖο γίνεται ἐπικίνδυνο γιά τούς ἀνθρώπους καί γιά τούς λαούς. Διότι ὁ ἄνθρωπος ἐκπαιδευμένος μέν, ἀλλά χωρίς χαρακτήρα, εἶναι πολύ πιό ἐπικίνδυνος γιά τόν ἑαυτό του καί γιά τούς ἄλλους, ἀπ\’ ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀπαίδευτος καί χωρίς χαρακτήρα. Ὁ δεύτερος εἶναι χωρίς χαρακτήρα κατ\’ ἀδυναμία, ἐνῶ ὁ πρῶτος κατά τήν πίστη. Ἡ σχισμή στήν πίστη ἑνός ἀνθρώπου προκαλεῖ ἀναπόφευκτα καί τή σχισμή στόν χαρακτήρα. Τοῦτο τό μαρτυρεῖ τόσο ἡ βιβλική ἱστορία ὅσο καί ἡ γενική ἱστορία, τῶν βαπτισμένων λαῶν. Ὅποιος βασιλιάς τοῦ Ἰσραήλ ἀπομακρυνόταν ἀπό τόν Θεό, ἀπομακρυνόταν καί ἀπό τό ἦθος. Διότι, ἡ πίστη εἶναι δεμένη μέ τήν ἠθική, ὅπως ἕνα ποτάμι εἶναι δεμένο μέ τήν πηγή του, καί τό φῶς μέ τόν ἥλιο. «Ἐγώ εἰμί ἡ ὁδός» (Ἴωαν. 14,6),εἶπε ὁ Χριστός, καί: «Σύ ἄν ἤτησας αὐτόν, καί ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν» (Ἴωαν. 4,10), καί: «Ἐγώ εἰμί τό φῶς τοῦ κόσμου» (Ἴωαν. 8,12). Ποῦ θά πᾶμε τά παιδιά ἔξω ἀπό αὐτήν τήν Ὁδό, παρά μόνο στήν κατάρρευση; Μέ τί θά ποτίσουμε τίς διψασμένες τους ψυχές; Μέ τή γήινη λάσπη, πού πίνουν καί τά βόδια, ἤ μέ τό ζωοφόρο ὕδωρ; Μέ τί θά τά φωτίσουμε; Μόνο μέ τίς ἀπατηλές ἀκτίνες ἤ μέ τό Φῶς Του;
Ἄλλα, λένε, τά θρησκευτικά δέν εἶναι γιά τή δική μας μοντέρνα ἐποχή. Δέν ξέρω, τό μόνο πού βλέπω, εἶναι ὅτι καί στή δική μας μοντέρνα ἐποχή κάλλιστοι ἄνθρωποι εἶναι ἐκεῖνοι πού κρατιοῦνται ἀπό τήν πίστη τοῦ Θεοῦ καί τόν νόμο Του. Οὔτε ξέρω ποιά ἄλλη ἐπιστήμη θά μποροῦσε νά ἀντικαταστήσει τήν ἐπιστήμη τοῦ Χριστοῦ στή διαπαιδαγώγηση τῆς νεολαίας. Ἰδού, δέν ὑπάρχει καμία ἄλλη ἐπιστήμη γιά τόν ἄνθρωπο, γιά τό νόημα τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καί γιά τό πῶς πρέπει νά εἶναι ὁ πραγματικός ἄνθρωπος, ἐκτός ἀπό τή θρησκευτική ἐπιστήμη.
Κι ἔτσι, κανένας δέν μπορεῖ νά τοποθετήσει ἄλλο θεμέλιο διαπαιδαγώγησης, οὔτε στήν ἐποχή μας οὔτε χιλιάδες χρόνια ὑστέρα ἀπό μᾶς, πέρα ἀπό Ἐκεῖνον, πού εἶναι τό ζωντανό θεμέλιο, τό ὁποῖο τοποθέτησε ὁ Ἴδιος, λέγοντας: «ὅτι χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ἴωαν. 15,5).
Εἰρήνη σέ σᾶς καί εὐλογία ἀπό τόν Θεό
