Δύο δρόμοι γιὰ τὴν Ἑλλάδα

Πρὸ ἡμερῶν ὁ ἀντιπρόεδρος τῆς τουρκικῆς κυβέρνησης ἀποκάλεσε τὴν Ἑλλάδα ζητιάνα. Θυμήθηκα τὴ γαϊδουροκεφαλὴ ποὺ ἔστειλε ὁ θεῖος βασιλιὰς στὸν ἀνιψιὸ του βασιλιᾶ τῶν Μοιρολατρῶν, ὅπως τὸ περιγράφει τὸ «Παραμύθι Χωρὶς Ὄνομα» τῆς Π. Δέλτα. Ἡ παρομοίωση τοῦ Τούρκου στερεῖται τάκτ, ἀλλὰ εἶναι ἀκριβὴς καὶ ἀντὶ νὰ μᾶς ὁδηγεῖ σὲ ἐκρήξεις ἐθνικῆς ἀγανάκτησης, θὰ ἦταν καλύτερα νὰ μᾶς βγάλει ἀπὸ τὸν λήθαργο στὸν ὁποῖο ἔχουμε πέσει.

Ἡ θέση μιᾶς χώρας στὴ διεθνῆ κατάταξη ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν ὑγεία τῆς οἰκονομίας της, βλέπε Σιγκαπούρη, Ἐλβετία, Φινλανδία, κράτη μικρὰ σὲ ἔκταση καὶ πληθυσμό, χωρὶς πετρέλαια καὶ ἄλλες πηγὲς πλούτου, ποὺ ὅμως εὐημεροῦν. Ἡ δική μας οἰκονομία σὲ διάστημα μιᾶς γενιᾶς καταστράφηκε. Ἀπὸ μία σχετικὰ καλὴ κατάσταση τὸ 1980, εἶναι τώρα στὸν πάτο, ὄχι μόνο τῆς Εὐρώπης ἀλλὰ τοῦ κόσμου, καὶ ἀκόμα δὲν ἔχουμε δεῖ τὰ χειρότερα.

Γίνεται τώρα φανερὸ ὅτι ἡ εὐημερία καὶ ἄνοδος τοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου ποὺ σημειώθηκε τὰ τελευταῖα 30 χρόνια, ὀφείλεται στὸν δανεισμὸ τοῦ Δημοσίου, ἀλλὰ ὄχι μόνο. Ἡ γενιὰ μας ἔχει δανειστεῖ ἀπὸ τὶς ἑπόμενες περίπου δύο φορὲς τὸ Ἀκαθάριστο Ἐθνικὸ Προϊόν, μέσω τοῦ ἀσφαλιστικοῦ συστήματος. Σ\’ αὐτὰ πρέπει νὰ προστεθεῖ τὸ χρέος τῶν OTA καὶ τῶν ΔEKO, ὅπως ἐπίσης καὶ τὸ μὴ ἐξυπηρετούμενο χρέος τοῦ τραπεζικοῦ τομέα. Εἴμαστε μία τελείως ἀντιπαραγωγικὴ καὶ μὴ ἀνταγωνιστικὴ οἰκονομία ποὺ ἀδυνατεῖ νὰ ἐξυπηρετήσει τὸ τεράστιο χρέος. Ὁ πληθυσμὸς ἔχει ἐθιστεῖ σὲ ὑψηλὴ κατανάλωση, ἐνῶ παιδεία, δικαιοσύνη, σύστημα ὑγείας καὶ διοίκηση, γενικὰ δὲν λειτουργοῦν. Τὸ κράτος δὲν μπορεῖ νὰ ἐφαρμόσει τὸν νόμο καὶ χάνει κάθε φορὰ ποὺ ἔρχεται σὲ ἀντιπαράθεση μὲ κάποια συμφέροντα.

Ἡ ἄθλια κατάσταση ποὺ βρίσκεται ἡ Ἑλλάδα εἶναι αὐταπόδεικτη καὶ δὲν ἀμφισβητεῖται ἀπὸ κανέναν, ἐντὸς καὶ ἐκτός. Διαφέρουν οἱ γνῶμες γιὰ τὶς αἰτίες του πῶς φτάσαμε ὡς ἐδῶ, ἀλλὰ τοῦτο τώρα ἔχει μᾶλλον ἀκαδημαϊκὴ σημασία. Τὸ ζητούμενο εἶναι τί γίνεται ἀπὸ ἐδῶ καὶ πέρα.

Ὑπάρχουν δύο δρόμοι.

Ὁ ἕνας θέλει νὰ μᾶς κρατήσει στὴ Δύση, ἰσότιμο μέλος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης. Γιὰ νὰ τὸν ἀκολουθήσουμε πρέπει νὰ ὑποστοῦμε μεγάλες θυσίες, ν\’ ἀλλάξουν ριζικὰ κακὲς συνήθειες καὶ νὰ θιγοῦν δυνατὰ συμφέροντα. Τὸ Μνημόνιο εἶναι μόνο μέρος τῆς συνταγῆς. Θὰ ἀπαιτηθοῦν πολὺ πιὸ δύσκολα πράγματα καὶ γιὰ μακρὸ διάστημα. Τὸ θετικό τοῦ δρόμου αὐτοῦ εἶναι ὅτι ἂν τὸν ἀκολουθήσουμε, κάποτε θὰ βγεῖ ἡ χώρα ἀπὸ τὴν κρίση καὶ στὴ διαδρομὴ θὰ ἔχουμε κερδίσει καλύτερη διοίκηση.

Ὁ ἄλλος δρόμος εἶναι ἡ ἄρνηση τοῦ πρώτου καὶ μᾶς τὸν δείχνουν διάφοροι μέσα σὲ μία θολούρα, ἀνάμεσα σ\’ αὐτοὺς κι ἐκεῖνοι ποὺ πῆγαν κάποτε τὴν Ἑλλάδα στὸ χεῖλος τοῦ γκρεμοῦ. Οἱ ὑποσχέσεις τοὺς χαϊδεύουν τ\’ αὐτιὰ καὶ πουλοῦν ἐλπίδα δίχως σχέδιο. Εἶναι δρόμος ἀχάρακτος.

Καὶ οἱ δύο δρόμοι ἔχουν λίγους καθαρόαιμους ὀπαδούς. Ἡ μεγάλη μάζα βρίσκεται σὲ σύγχυση, κατάθλιψη καὶ ἄρνηση. Περιμένει κατεύθυνση.

Στὸ τιμόνι εἶναι τώρα ἐκεῖνοι ποὺ δηλώνουν ὀπαδοὶ τοῦ πρώτου δρόμου, ἀλλὰ ἄβουλοι νὰ προχωρήσουν. Τοὺς τρομάζει ἡ ἰδέα τῆς σύγκρουσης μὲ τὰ ὀργανωμένα συμφέροντα. Ἀλλὰ ἡ σύγκρουση εἶναι ἀναπόφευκτη ὅ,τι δρόμο κι ἂν πάρουμε. Ἐκεῖ ποὺ φτάσαμε, μὲ τὸ γάντι δὲν θὰ ἀλλάξουν τὰ πράγματα. Παραφράζοντας τὸν Ἠράκλειτο, ἡ δημιουργία βγαίνει ἀπὸ τὴ σύγκρουση.

Εἶναι καιρὸς νὰ μετρηθοῦν οἱ Ἕλληνες καὶ νὰ μάθουμε ἂν ἡ Δημοκρατία ἔχει τὴν ἀποφασιστικότητα καὶ τὴ σκληρότητα ποὺ χρειάζεται γιὰ νὰ ἀνορθώσει τὴ χώρα καὶ νὰ σώσει τὸ κύρος της.

* Ὁ κ. Παναγῆς Βουρλούμης εἶναι πρώην πρόεδρος καὶ διευθύνων σύμβουλος τοῦ ΟΤΕ.