*Ὁ Δρ Νικόλας Διέτης εἶναι Ἐπίκουρος Καθηγητὴς Φαρμακολογίας στὴν Ἰατρικὴ Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου Κύπρου, ἀπὸ τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 2015. Διδάσκει τὸ πεδίο τῆς φαρμακολογίας τοῦ Προπτυχιακοῦ Προγράμματος τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς σὲ 2ετείς καὶ 3ετείς φοιτητὲς καὶ διευθύνει τὸ Ἐργαστήριο Πειραματικῆς Φαρμακολογίας τῆς Σχολῆς. Εἶναι διορισμένο μέλος τοῦ Συμβουλίου τοῦ ΚΕ.ΔΙ.ΜΑ καὶ τῆς Ἐπιτροπῆς Ἐσωτερικῆς Ποιότητας τοῦ Πανεπιστημίου Κύπρου, καθὼς καὶ ἐξεταστὴς τοῦ Ἱδρύματος Κρατικῶν Ὑποτροφιῶν (Ἄρ.Φάκ. Ι.Κ.Υ.Κ.1.1.04.1/V). Ὁ Δρ Διέτης εἶναι ἐνεργὸ μέλος ἐπιστημονικῶν ἑταιρειῶν, ὅπως ἡ Βρετανικὴ Φαρμακολογικὴ Ἑταιρεία (BPS), ἡ Ἀμερικανικὴ Ἑταιρεία Φαρμακολογίας & Θεραπευτικῆς (ASPET) καὶ ἡ Διεθνὴς Ἑταιρεία Μελέτης Πόνου (IASP). Προσφέρει ἐπιστημονικὸ ἔργο ὡς Ἀναπληρωτὴς Συντάκτης τοῦ ἐπιστημονικοῦ περιοδικοῦ UK Journal of Pharmaceutical and Biosciences (UKJPB) καὶ ὡς εἰδικὸς κριτὴς σὲ τρία διεθνῆ ἐπιστημονικὰ περιοδικὰ (BJP, JPET, EJMECH).
Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ἱστορίας τῆς ἀνθρωπότητας μέχρι σήμερα…
…ἑκατοντάδες ἐπιδημίες καὶ πανδημίες ἔχουν θερίσει τὸν πλανήτη κατὰ καιρούς, φέρνοντας πόνο, θάνατο καὶ καταστροφή. Ἐπιτρέψτε μου νὰ σᾶς πῶ μία ἱστορία ποὺ ἴσως σᾶς κάνει νὰ δεῖτε τὸ σήμερα μὲ ἄλλο μάτι..
Ἡ κυριότερη πανδημία ποὺ ἔχει ἀποτυπωθεῖ ἴσως περισσότερο ἀπὸ ὁποιανδήποτε ἄλλη στὴν ἱστορία, εἶναι αὐτὴ τῆς βουβωνικῆς πανώλης τοῦ μεσαίωνα. Ὁ λεγόμενος “Μαῦρος Θάνατος”. Ἀπὸ τὸ ὄνομα καταλαβαίνεις περὶ τίνος πρόκειται..
Ἴσως ἡ καλύτερη ἀποτύπωσή του Μαύρου Θανάτου εἶναι ὁ καταπληκτικὸς πίνακας τοῦ Pieter Bruegel, τὸ 1562, μὲ τίτλο “Ὁ Θρίαμβος τοῦ Θανάτου”, ποὺ κοσμεῖ τὸ Μuseo del Prado στὴν Μαδρίτη. Ἐκφράζει τὸν θάνατο ποὺ προκάλεσε ἡ βουβωνικὴ πανώλη γιὰ 6 συνεχόμενα χρόνια (!), 1346-52.
O πίνακας τοῦ Bruegel δείχνει τὸν “στρατὸ” τῆς βουβωνικῆς πανώλης: χιλιάδες σκελετοὶ μὲ ὄπλα, νὰ σκορποῦν τὸν θάνατο στὸ διάβα τους, διαμελίζοντας τὸν κόσμο ποὺ τρέχει νὰ κρυφτεῖ σὲ μία καταπακτή.. Ἡ λεπτομέρεια τῶν σκηνῶν εἶναι ἀνατριχιαστική.
Γιὰ νὰ ἀποτυπωθεῖ μία πανδημία μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο σὲ ἕνα ἔργο τέχνης, φανταστεῖτε τὸν θάνατο ποὺ ἔζησαν ἐκεῖνοι οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὸ μικρόβιο τῆς πανώλης, τὸ βακτήριο Yersinia Pestis, τὸ ὁποῖο μεταδιδόταν ἀπὸ μολυσμένα ποντίκια & ψύλλους, καὶ ἀπὸ κεῖ σὲ ἀνθρώπους..
Ἡ πανδημία τῆς βουβωνικῆς πανώλης σκότωσε περίπου 200 ἑκατομμύρια ἀνθρώπους σὲ Εὐρώπη, Ἀσία, Ἀφρική, ἐκ τῶν ὁποίων 50εκ Εὐρωπαίους (40% τῆς τότε Εὐρώπης). Καὶ ὅμως, ὁ πλανήτης ἔζησε μία ἄλλη, πιὸ ἀργῆ, πιὸ μακροπρόθεσμη, πιὸ τραγικὴ πανδημία, μὲ δεκάδες ἐπιδημικὰ κύματα στὸ διάβα της..
Τὴν εὐλογιά! Αὐτὴ ἦταν ἡ μεταδοτικὴ ἀσθένεια ποὺ θέρισε πολὺ περισσότερους ἀνθρώπους καὶ ἀπὸ τὸν Μαῦρο Θάνατο, καὶ ἔχει καταγραφεῖ στὴν Ἱστορία ὡς ἡ πιὸ θανατηφόρα ἀσθένεια ποὺ πέρασε ποτὲ ἀπὸ τὸν πλανήτη γῆ.
Ἡ εὐλογιὰ (smallpox) ἦταν μία ὕπουλη, θανατηφόρα καὶ πολὺ μεταδοτικὴ ἀσθένεια, ποὺ “ἔζησε” 40 αἰῶνες (!) ἀλλὰ μὲ προέλευση ἀπ’ τὸ 10.000 πΧ.. Μόνο μέσα στὸν 20ο αἰώνα ποὺ ὑπῆρχαν καταγεγραμμένα δεδομένα, οἱ ἱστορικοὶ καὶ ἀνθρωπολόγοι ὑπολογίζουν ὅτι θέρισε 300-500 ἐκ. ἀνθρώπους.
Ἡ εὐλογιὰ δὲν διαχώριζε πλούσιους ἢ φτωχούς. Σκότωσε τὸν Φαραὼ Ραμσὴ Ἐ’ στὴν Αἴγυπτο (φωτό), τὸν αὐτοκράτορα Μάρκο Αὐρήλιο τῆς Ρώμης, τὴ Βασίλισσα Μαίρη Β’ τῆς Ἀγγλίας, τὸν Τσάρο Πέτρο Β’ τῆς Ρωσίας, τὸν Βασιλιὰ Λουδοβίκο ΙΕ’ τῆς Γαλλίας καὶ πολλοὺς ἄλλους ἰσχυρούς τοῦ κόσμου.
Ἡ εὐλογιὰ ὑπολογίζεται ὅτι σκότωσε περισσότερους ἀνθρώπους ἀπὸ ὅλους τους πολέμους, ὅλες τὶς πανδημίες καὶ ὅλες τὶς φυσικὲς καταστροφὲς ποὺ ἔχουν καταγραφεῖ ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ἀνθρωπότητας μέχρι σήμερα. Καὶ ὅλα αὐτὰ τὰ ἔκανε ἕνας ἰός. Ὁ ἰὸς τῆς εὐλογιᾶς, ὁ ἰὸς Variola.
Ὁ ἰὸς τῆς εὐλογιᾶς δὲν μόλυνε ζῶα, μόνο ἀνθρώπους. Μεταδιδόταν μὲ ὑδροσταγονίδια ἢ μολυσμένες ἐπιφάνειες. Δὲν προκαλοῦσε ἀσυμπτωματικὴ νόσο. Ὑπῆρχαν δύο κύριες παραλλαγές, οἱ Variola Major καὶ Minor. O πρῶτος, πιὸ θανατηφόρος, εἶχε θνησιμότητα 30% ἀλλὰ πάνω ἀπὸ 60% σὲ παιδιά.
Ἦταν μία βασανιστικὴ νόσος, ποὺ δὲν ὑπῆρχε καμία βοήθεια ἂν μολυνόσουν. Στὴν ἀρχὴ εἶχες συμπτώματα πυρετοῦ, πονοκέφαλου, ἔμετου. Σὲ 3 ἡμέρες γέμιζες ἐξανθήματα στὸ πρόσωπο, στὰ ἄκρα, καὶ μετὰ σὲ ὅλο τὸ σῶμα. Μετά, ἔβγαιναν οἱ οὐλὲς μὲ πύο…
Μετὰ ἀπὸ 1-2 ἑβδομάδες ἁπλὰ ἔπεφτε τὸ δέρμα σου, ἀφήνοντας πληγὲς παντοῦ, ἐνῶ συχνὰ ὁδηγοῦσε καὶ σὲ τύφλωση. Στὰ παιδιὰ προκαλοῦσε ἐγκεφαλίτιδα. Ὅσοι πέθαιναν, πέθαιναν ἀπὸ ἀκατάπαυστη αἱμορραγία. Μία τραγικὴ ἀσθένεια. Καὶ μεταδοτική…
Πολλὰ τραγικὰ συμβάντα ποὺ ἔχουν στιγματίσει τὸν πλανήτη εἶναι συνδεδεμένα μὲ τὴν εὐλογιά. Τὸ 1518 ὁ Herman Cortes, μεταφέροντας ἐφόδια στὶς ἀποικίες τῶν Ἰσπανῶν στὴν Κ. Ἀμερική, ἀπὸ τὴν Ἀφρική, ἔφερε καὶ τὴν εὐλογιά, κρυμμένη στὰ ἀμπάρια τῶν πλοίων σὲ Ἀφρικανοὺς “δούλους”.
Ὁ ἰὸς Variola ἔκανε αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦσαν νὰ κάνουν οἱ Ἰσπανοὶ στρατιῶτες ἐπὶ δεκαετίες. Σκότωσε 15 ἐκ. Ἀζτέκους καὶ ἐξάλειψε ὁλοκληρωτικὰ τὸν πληθυσμὸ τῶν Ἴνκας, δύο ἀπὸ τοὺς πιὸ ἱστορικοὺς καὶ θαυμαστοὺς πολιτισμοὺς ποὺ γνώρισε αὐτὸς ὁ πλανήτης..
Ὁ ἰὸς τῆς εὐλογιᾶς ἦταν ὁ πρῶτος ἰὸς ποὺ χρησιμοποιήθηκε ὡς βιολογικὸ ὅπλο. Βρισκόμαστε στὸ 1764 στὸ “Νέο Κόσμο”: Οἱ Βρετανοὶ μὲ τοὺς Γάλλους προσπαθοῦν νὰ κατακτήσουν ἐδάφη, καὶ ἐξοντώνουν τὶς διάφορες φυλὲς τῶν Ἰνδιάνων ποὺ βρίσκονται στὸ διάβα τους.
Σὲ μία κλασσικὴ ἀνταλλαγὴ “δώρων” μεταξὺ Βρετανῶν καὶ Ἰνδιάνων προσπαθώντας νὰ τοὺς πείσουν νὰ μὴν πολεμήσουν, τοὺς δίνουν καὶ ροῦχα καὶ κουβέρτες μολυσμένα ἀπὸ ἀσθενεῖς μὲ εὐλογιά. Οἱ ἀνυποψίαστοι Ἰνδιάνοι μολύνονται καὶ θερίζονται ἀπὸ τὴν ἀσθένεια, καταθέτοντας τὰ ὄπλα.
Σὲ πίνακα τοῦ 1766, ὁ ζωγράφος Benjamin West δείχνει μία χαρακτηριστικὴ σκηνὴ τοῦ 1764, ὅπου Βρετανοὶ στρατιῶτες ὑπὸ τὸν μισθοφόρο Ἐλβετὸ Συνταγματάρχη Henrey Bouquet βρίσκονται σὲ συνάντηση ἐκεχειρίας μὲ τοὺς Ἰνδιάνους στὶς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ Muskingum.
Ὁ ἀρχηγὸς τῶν Ἰνδιάνων δείχνει ἔξαλλος στὸν Bouquet ἕνα κομμάτι ὕφασμα, κατηγορώντας τὸν ὅτι τοὺς ἔδωσε μολυσμένα ὑφάσματα ποὺ σκότωσαν τὴν φυλή του. Πρόκειται γιὰ τὸ πρῶτο ἱστορικὸ παράδειγμα χρησιμοποίησης τῆς εὐλογιᾶς ὡς βιολογικὸ ὅπλo.
Ὁ ἰὸς τῆς εὐλογιᾶς ὑπολογίζεται ὅτι σκότωσε περιπου 1 δὶς ἀνθρώπους απο τὴν ἀρχὴ τῆς ἐμφάνισής του (μὲ θεωρητικὲς προσεγγίσεις). Εἶναι ἡ ἀρχαιότερη, ἡ συχνότερη, ἡ μακροβιότερη καὶ ἡ πιὸ θανατηφόρα ἀσθένεια/ἐπιδημία/πανδημία ποὺ ἔχει γνωρίσει ὁ πλανήτης.
***
Μέχρι ποὺ φτάνουμε στὸ 1790, τριάντα χρόνια μετά, ἕνας νεαρὸς Βρετανὸς γιατρὸς ἀπὸ τὸ μικρὸ Berkeley τοῦ Gloucestershire, ὁ Edward Jenner, ἀκούει κάποιες “περιεργες” ἱστορίες κάποιων γαλακτοπωλισσῶν (γυναῖκες ποὺ ἄρμεγαν ἀγελάδες γιὰ νὰ πουλήσουν ἢ νὰ μαγειρέψουν).
Οἱ ἱστορίες αὐτὲς εἶχαν σχέση μὲ μία μεταδοτικὴ ἀσθένεια παρόμοια μὲ τὴν εὐλογιά, ἀλλὰ πολὺ πιὸ ἤπια, τὴν δαμαλίαση (cowpox). Ὁ ἰὸς τῆς δαμαλίασης ἐμοίαζε πολὺ μὲ τὸν ἰὸ τῆς εὐλογιᾶς, ἦταν τῆς ἴδιας οἰκογένειας ἰῶν, καὶ περνοῦσε ἀπὸ τὶς ἀγελάδες στοὺς ἀνθρώπους.
Κάποιες γαλακτοπώλισσες λοιπὸν ἰσχυρίζονταν ὅτι “ἡ ὀμορφιὰ τοὺς ἦταν ἀνίκητη ἐνάντια στὴν εὐλογιά, ἂν καὶ ὄχι ἐνάντια στὴν δαμαλίαση”. Μὲ λίγα λόγια ἔλεγαν ὅτι εἶχαν μολυνθεῖ ἀπὸ τὸν ἰὸ τῆς δαμαλίασης, ἀλλὰ δὲν τοὺς ἔπιανε ὁ ἰὸς τῆς εὐλογιᾶς!
Αὐτὲς οἱ ἱστορίες κίνησαν τὴν περιέργεια τοῦ Edward Jenner. Εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπῆρχε ἄνθρωπος πού νὰ μὴν μποροῦσε νὰ μολυνθεῖ ἀπὸ αὐτὸν τὸν δαίμονα, τὸν ἰὸ Variola; Ἂν ἴσχυαν αὐτὰ ποὺ ἔλεγαν οἱ γαλακτοπώλισσες, τότε ἴσως ὁ ἰὸς τῆς δαμαλίασης νὰ προστάτευε ἀπ’ τὸν ἰὸ τῆς εὐλογιᾶς!
Ο Jenner ἔκανε τὸ πείραμα ποὺ σκέφτηκε στὸν μικρὸ James Phipps, στὶς 14 Μάϊου 1796. Πῆρε πύο ἀπὸ τὶς πληγὲς τῆς Sarah Nelmes, μίας γαλακτοπώλισσας ποὺ εἶχε δαμαλίαση, καὶ τὸ ἔβαλε σὲ ἕνα κόψιμο ποὺ ἔκανε στὸν χέρι τοῦ μικροῦ James. Μετὰ τὸν ἐξέθεσε στὸν ἰὸ τῆς εὐλογιᾶς.
Ὁ μικρὸς James δὲν μολύνθηκε ποτὲ ἀπὸ τὸν τρομερὸ ἰὸ variola. Τὸ πρῶτο “ἐμβόλιο” στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας, ἦταν γεγονός.
Ἕνας ἐκπληκτικὸς πίνακας τοῦ 1880 ἀπὸ τὸν Βέλγο ζωγράφο Edouard Hamman, ποὺ κοσμεῖ τὴν Bibliotheque Nationale στὸ Παρίσι, δείχνει τὴν ἱστορικὴ αὐτὴ σκηνὴ ὅπου ὁ Edward Jenner δίνει τὸ πρῶτο ἐμβόλιο τοῦ κόσμου, στὸν μικρὸ James Phipps.
Ἡ σκηνὴ ἐξελίσσεται ὑπὸ τὸ βλέμμα τῆς μητέρας τοῦ μικροῦ James καὶ τῆς γαλακτοπώλισσας Sarah Nelmes, ἐνῶ στὸ βάθος βρίσκεται μία ἀγελάδα γιὰ νὰ ἀπεικονίσει τὸ νόημα τῆς ἱστορίας!
Ο Edward Jenner ἐμβολίασε πολλοὺς ἀνθρώπους στὸ σπίτι του, συμπεριλαμβανομένου καὶ τοῦ γιοῦ του, γιὰ νὰ συλλέξει δεδομένα τῆς ἀνακάλυψής του. Κατέθεσε τὰ ἀποτελέσματά του στὸν Ἰατρικὸ Σύλλογο τῆς Ἀγγλίας, ὅπου ἀντιμετωπίστηκε μὲ καθολικὴ δυσπιστία καὶ σκεπτικισμό.
Ἡ ἰατρικὴ κοινότητα δὲν δέχθηκε τὰ δεδομένα τοῦ Jenner μέχρι καὶ τὸν θάνατό του τὸ 1823. Χρειάστηκαν νὰ περάσουν 10 χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του, γιὰ νὰ ἀρχίσουν γιατροὶ ἀπὸ ὅλη τὴ χώρα καὶ τὸ ἐξωτερικὸ νὰ ἀκολουθοῦν τὰ βήματά του.
Ἐμβόλια κατὰ τοῦ ἰοῦ τῆς εὐλογιᾶς φτιάχτηκαν ἀπὸ πολλὲς χῶρες τὶς ἑπόμενες δεκαετίες καὶ στάλθηκαν παντοῦ στὸν κόσμο. Ἀκόμη καὶ οἱ Ἰσπανοὶ ἔστειλαν ἐμβόλια γιὰ τὸν ἰὸ τῆς εὐλογιᾶς ὡς κίνηση ἀπολογίας, στοὺς ἐναπομείναντες ἀπόγονους τῶν Ἴνκας καὶ Ἀζτέκων.
Ἡ διασημότερη φωτογραφία τοῦ ἐμβολίου τῆς εὐλογιᾶς βγῆκε τὸ 1901 ἀπὸ τὸν Dr Allan Warner στὸ Leicester Isolation Hospital. Ἤθελε νὰ δείξει στοὺς σκεπτικιστὲς τί σημαίνει ἐμβόλιο. Ἔβαλε δύο 13χρονους δίπλα-δίπλα, ὁ ἕνας μολυσμένος μὲ ἰὸ τῆς εὐλογιᾶς, ὁ ἄλλος ἐμβολιασμένος.
Ἡ φωτογραφία τοῦ Warner ἔκανε τὸ γύρο τοῦ κόσμου καὶ οἱ πιὸ δύσπιστοι πείθονταν. Ξεκίνησαν μαζικοὶ ἐμβολιασμοὶ σὲ διάφορες χῶρες, ἀλλὰ οἱ δύο παγκόσμιοι πόλεμοι ποὺ ἀκολούθησαν, καὶ τὰ λίγα διαθέσιμα μέσα, δὲν βοήθησαν στὸ νὰ χτιστεῖ παγκόσμια ἀνοσία στὴν εὐλογιὰ γρήγορα.
Βεβαίως προσθέστε ὅτι ἐντωμεταξὺ ὑπῆρχαν καὶ ἄλλες ἐπιδημίες καὶ πανδημίες, ποὺ δὲν βοήθησαν στὸν ἐμβολιασμὸ κατὰ τῆς εὐλογιᾶς, ὅπως αὐτὴ τῆς Ἱσπανικῆς γρίπης τοῦ 1918..
Μέχρι ποὺ φτάσαμε στὰ 1950, ὅπου ὁ Παγκόσμιος Ὀργανισμὸς Ὑγείας τὸ ἔβαλε σκοπὸ νὰ ἐξαλείψει τὸν ἰὸ ποὺ ταλαιπώρησε τὸν πλανήτη μας γιὰ αἰῶνες. Ξεκίνησε παγκόσμια καμπάνια μαζικοῦ ἐμβολιασμοῦ, σὲ κάθε χώρα, γιὰ τὸ “πείραμα” δημιουργίας ἀνοσίας ἀγέλης.
Αὐτὴ ἡ χαρακτηριστικὴ φωτογραφία εἶναι ἀπὸ κέντρο ἐμβολιασμοῦ στὴν Ν. Ὑόρκη. Πολίτες περιμένουν ὑπομονετικὰ νὰ ἐμβολιαστοῦν μὲ κάτι ποὺ θὰ τοὺς κάνει ἐπιτέλους ἀνίκητους στὸν θανατηφόρο ἰό. Στὰ ἑπόμενα 30 χρόνια οἱ ἐμβολιασμοὶ συνεχίζονταν, μὲ ὅ,τι μέσα διέθεταν τὰ κράτη.
Σταθερὰ καὶ σταδιακά, τὰ κρούσματα εὐλογιᾶς πέφτανε παγκοσμίως, μέχρι ποὺ ἔμειναν 1-2 χῶρες μὲ μερικὰ κρούσματα. Καὶ τὸ 1980 ἔρχεται ἡ στιγμὴ ποὺ ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα περίμενε. Στὶς 8 Μάϊου 1980, τὸ περιοδικὸ World Health, ἀνακοινώνει τὰ ἀποτελέσματα τῆς 33ης Συνεδρίας τοῦ World Health Assembly τοῦ ΠΟΥ. Ἡ εὐλογιὰ ἔχει ἐξαλειφθεῖ!
Στὴν Σομαλία τὸ 1977 ἦταν τὸ τελευταῖο κροῦσμα ποὺ καταγράφηκε. Περάσανε 3 χρόνια χωρὶς οὔτε ἕνα κροῦσμα εὐλογιᾶς πουθενὰ στὸν πλανήτη γῆ. Ὁ ἰὸς εἶχε ἐξαλειφθεῖ. Ἡ ἀνθρωπότητα κατάφερε νὰ κερδίσει ἕναν ἰὸ ποὺ σκότωσε τουλάχιστον 1 δὶς ἀνθρώπους μέσα σὲ 11.000 χρόνια.
Δυστυχῶς ἡ εὐλογιὰ εἶναι ἡ μοναδικὴ μεταδοτικὴ ἀσθένεια ποὺ ἔχουμε ἐξαλείψει ὁλοκληρωτικά. Ἀλλὰ τὸ κατόρθωμα αὐτὸ τῆς ἀνθρωπότητας δείχνει τί μποροῦμε νὰ κάνουμε μὲ συλλογικὴ προσπάθεια, καθοδηγούμενη ἀπὸ τὴν ἐπιστήμη. Αὐτὴ τὴ στιγμὴ εἴμαστε πολὺ κοντὰ στὸ νὰ ἐπαναλάβουμε τὸν ἴδιο ἄθλο, μὲ τὸν ἰὸ τῆς πολιομυελίτιδας, ἕναν ἀκόμη ἄθλιο ἰὸ ποὺ προσβάλει κυρίως παιδιὰ μικρότερα ἀπὸ 5 χρονῶν, χτυπώντας ὕπουλα στὴν σπονδυλικὴ στήλη, προκαλώντας παραισθησία καὶ μόνιμη παράλυση, ἐνῶ 10% τῶν παιδιῶν αὐτῶν πεθαίνουν.
Τὸ 1955 βγάλαμε ἐμβόλιο ἐναντίον πολιομυελίτιδας καὶ παντοῦ ἐμβολιάζονται παιδιά. Ἀπὸ 200.000 κρούσματα τὸ χρόνο παγκοσμίως, σήμερα ἔχουμε μόλις λίγες ἑκατοντάδες καὶ μόνο σὲ 2 χῶρες (Ἀφγανιστᾶν καὶ Πακιστᾶν). Σὲ λίγα χρόνια θὰ ἐξαλειφθεῖ καὶ ὁ ἰὸς τῆς πολιομυελίτιδας, ὅπως καὶ αὐτὸς τῆς εὐλογιᾶς! Ἄλλες 6 μεταδοτικὲς ἀσθένειες εἶναι κοντὰ στὴν ὁλοκληρωτικὴ ἐξάλειψη ἀπὸ προσώπου γῆς, μεταξὺ τῶν ὁποίων ἡ διφθερίτιδα, ἡ ἐρυθρά, ἡ παρωτίδιδα, o κοκκύτης καὶ ἡ ἱλαρά.
Τὰ ἐμβόλια ποὺ ἔχουμε μᾶς ἔχουν “σώσει” ἀπὸ πανδημίες, σβήνοντας φωτιὲς ἐπιδημιῶν. Τὰ παραδείγματα εἶναι πάρα πολλά. Ὁ Παγκόσμιος Ὀργανισμὸς Ὑγείας, εἶναι αὐτὸς ποὺ στηρίζει ὅλα τὰ προγράμματα ἐμβολιασμοῦ σὲ ἀναπτυσσόμενες χῶρες. Τὸ ἔργο του εἶναι τεράστιο.
Κάθε χρόνο σώζουμε 3 ἐκ. ἀνθρώπους ἀπὸ αὐτὲς τὶς ἀσθένειες. Παρ’ ὅλα αὐτά, κάθε χρόνο πεθαίνουν 1.5 ἐκ. ἄνθρωποι ἀπὸ μεταδοτικὲς ἀσθένειες γιὰ τὶς ὁποῖες ΕΧΟΥΜΕ ἐμβόλια, ἀλλὰ δὲν ἐμβολιάζεται ὁ κόσμος. Ἡ ἐλλιπὴς ἐνημέρωση, ἡ ἔλλειψη παιδείας, καθὼς καὶ ὁ φόβος εἶναι οἱ κύριοι λόγοι.
Διαβάζοντας ὅλα τὰ παραπάνω, μπορεῖ κανεὶς νὰ ἀναγνωρίσει καὶ νὰ ἐκτιμήσει πολλὰ πράγματα. Τὴν δύναμη τῆς ἐπιστήμης. Τὴν μακρόχρονη ἱστορία τῶν ἐμβολίων. Τὰ χίλια μύρια κύματα ποὺ πέρασε ἡ ἀνθρωπότητα γιὰ νὰ φτάσουμε στὸ σήμερα. Σὲ μία νέα πανδημία. Τὸ σίγουρο εἶναι ὅτι θὰ κερδίσουμε καὶ αὐτὴ τὴ μάχη: Μὲ κοινὴ προσπάθεια, συλλογικότητα, μὲ ἐμπιστοσύνη στὴν ἐπιστήμη, μὲ τὶς νέες γνώσεις μας καὶ τὴ νέα τεχνολογία στὸ πλάι μας, μακριὰ ἀπὸ προκαταλήψεις, ἀπὸ φόβο καὶ ἀπὸ τὸν σκεπτικισμὸ τῆς ἄγνοιας.
Θὰ σᾶς ἀφήσω μὲ τὴν ἐτυμολογία τῆς λέξης VACCINE, μίας λέξης ποὺ μᾶς θυμίζει πάντα τὴν ἱστορία τοῦ πρώτου ἐμβολίου τοῦ κόσμου…
