Ἡ ἐπικοινωνία μὲ τὰ παιδιά μας

Ο Ομότιμος Καθηγητής Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κρουσταλλάκης καθήλωσε την κατάμεστη
Αίθουσα του Συνεδριακού με το πολύ ενδιαφέρον θέμα «Η επικοινωνία με τα παιδιά μας» το οποίο ανέπτυξε το βράδυ της Δευτέρας στο Συνεδριακό Κέντρο της Κατερίνης στα πλαίσια των εκδηλώσεων του ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ.
Ο καθηγητής Παιδαγωγικής και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Κρουσταλλάκης ήταν ο ομιλητής της διάλεξης, που οργάνωσε η Σχολή Γονέων – Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης τη Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2011. Το θέμα του ήταν «Η επικοινωνία με τα παιδιά μας».
Ο κ. Γ. Κρουσταλλάκης, αφού τόνισε ότι με ιδιαίτερη χαρά βρίσκεται στην πόλη μας ύστερα από πολλά χρόνια, αναφέρθηκε στο θέμα, λέγοντας μεταξύ άλλων και τα εξής:
Τι είναι η επικοινωνία και πως αυτή μπορεί να γίνει; Η επικοινωνία μπορεί να γίνει με μια ερώτηση, με μια φράση, με ένα διάλογο, με τη ζωγραφική, τη μουσική κ.τ.λ. Όμως ουσιαστική επικοινωνία είναι η συνάντηση, η παιδαγωγική καθοδήγηση, η προσπάθεια θεραπείας ενός προβλήματος με τον άλλον, το συναλγείν και συμπονείν με τον άλλο.
Η επικοινωνία γίνεται σε αισθητηριακό επίπεδο, σε αντιληπτικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο προσδοκίας. Υπάρχει επίσης η ασυνείδητη επικοινωνία και η λεγόμενη πνευματική επικοινωνία (πνευματικότητα). Έτσι, όταν συναντηθούν δύο άνθρωποι, για να είναι αποτελεσματική η επικοινωνία πρέπει να υπάρξει μέσα τους η ψυχική και πνευματική συνάντηση. Δηλαδή η αλλοίωση και η ένωση των ψυχών τους.
Αλλά τι συμβαίνει στην εποχή μας; Επικοινωνούμε ή όχι; Οι εμπειρίες μας δείχνουν πως όχι. Οι καρδιές των ανθρώπων έχουν γίνει σήμερα σιδερένιες λόγω της προσκόλλησής τους στην ύλη, στην αλόγιστη, υπέρμετρη κατανάλωση. Οι άνθρωποι σήμερα δεν ενδιαφέρονται για το πνεύμα και τις πανανθρώπινες αξίες αλλά για την ύλη, το χρήμα. Σήμερα ο παράδεισος για τον άνθρωπο είναι ένα απέραντο σούπερ Μάρκετ, η ολοένα μεγαλύτερη κατανάλωση. Αυτό όμως οδηγεί στην προσκόλληση του με την ύλη, που επιφέρει αργά αλλά σταθερά τον πνευματικό θάνατο του ανθρώπου. Σήμερα υπάρχει μεγάλο υπαρξιακό κενό σ’ όλους μας. Κι αυτό το κενό προσπαθούμε να το καλύψουμε με μεθόδους, που μας οδηγούν μακριά από την πνευματικότητα.
Με τα παιδιά ως γονείς και ως δάσκαλοι επικοινωνούμε με το παράδειγμα, με το βίωμα κι όχι μόνο με το λόγο. Πρέπει να επικοινωνούμε ως πρότυπα για τα παιδιά μας.
Αλήθεια γιατί τα παιδιά, ιδιαίτερα κατά την εφηβεία αντιδρούν δυναμικά θα έλεγα επιθετικά; Ποιος μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά τους και πως; Πως τα παιδιά αυτά θα συναντήσουν τον εσωτερικό πνευματικό τους κόσμο; Την ηρεμία και την ειρήνη; Φτάνουν τα προγράμματα των διαφόρων σχολείων; Η άποψή μου είναι πως όχι. Τα παιδιά χρειάζονται πέρα από τις γνώσεις την αγάπη τον πνευματικό λόγο, τον ίδιο το Χριστό. Η επικοινωνία, λοιπόν, είναι πρωτίστως πνευματικό έργο. Είναι η σύνδεση του ουρανού με τη γη.
Πως θα καταλάβω τα μηνύματα των παιδιών και ιδιαίτερα των εφήβων; Των εφήβων που σχεδόν αρνούνται τα πάντα, δεν ακούν και δεν λογαριάζουν κανέναν; Αλίμονο, αν αυτά τα χαρακτηριστικά δεν τα αποδεχτούμε και δεν προσπαθήσουμε με το παράδειγμά μας να οδηγήσουμε τα παιδιά μας. Τα παιδιά τα κατανοούμε και δεν συγκρουόμαστε μαζί τους. Τα αποδεχόμαστε όπως είναι και τα ανεχόμαστε. Θα έρθει η ώρα που μόνα τους θ’ απορρίψουν τις ακραίες συμπεριφορές και τον απύθμενο εγωισμό τους.
Ο καλός δάσκαλος και γονέας μοιράζεται το πρόβλημα με το μαθητή του ή το παιδί του. Είναι διακριτικός και μετέχει στο πρόβλημά του, συνεργάζεται μαζί του, το ενθαρρύνει. Έτσι επικοινωνεί εποικοδομητικά μαζί του.
Χρειάζεται λοιπόν διάλογος. Διάλογος ειλικρινής, με ανοιχτές καρδιές, με αναγνώριση των αδυναμιών και λαθών μας, με υπομονή και θυσιαστική αγάπη. Τότε η επικοινωνία είναι πραγματική. Και να γνωρίζετε πως η οποιαδήποτε προσπάθεια δεν πάει χαμένη. Θα καρποφορήσει έστω και μετά την πάροδο αρκετού χρόνου!
Μετά το τέλος της ομιλίας του κ. Κρουσταλλάκη ακολούθησε μακρά κι ενδιαφέρουσα συζήτηση.