Τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα ἀποτελεῖ τὸν ἐπίλογο τῆς ἐπιστολῆς τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρὸς τοὺς Γαλάτες. Τελειώνοντας τὴν ἐπιστολὴ του τοὺς τονίζει ὅτι τὴν ἔγραψε μὲ τὸ χέρι του. Ἡ τελευταία φράση του ὅμως μαρτυρεῖ ὅτι δὲν χρησιμοποίησε μελάνι ἀλλὰ τὸ αἷμα «τῶν στιγμάτων τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ»· τὰ βάσταζε μὲν στὸ σῶμα του, «φώναζαν» δὲ καὶ μέσα ἀπὸ τὴν ἐπιστολή του, ὄχι μόνο μαρτυρώντας γιὰ τὶς ὑπὲρ τοῦ Εὐαγγελίου θυσίες του, ἀλλὰ καὶ ἐκφράζοντας τὸν βαθὺ ἐσωτερικό του πόνο γιὰ τὴν ἐκ μέρους τῶν ἰουδαϊζόντων νόθευση τοῦ κηρύγματός του.
Ἄνομοι οἱ νόμῳ καυχώμενοι
Ὅπως ὁ Ἀρχιποίμην Χριστὸς «δακτύλους θείους ἡμάτωσε, φονικῆς χειρὸς τὸν Ἀδὰμ ἐκλυτρούμεvος» (τροπάριο Παρακλητικῆς), ἔτσι καὶ ὁ «ἐσταυρωμένος» γιὰ τὸν κόσμο Παῦλος προσπαθεῖ μὲ τὴ «ματωμένη» γραφίδα του νὰ λυτρώσει τοὺς χριστιανοὺς ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῶν ἐπίσης φονικῶν γι’ αὐτοὺς ἐμμονῶν τῶν ψευδαδέλφων. Αὐτοὶ οἱ «ταράσσοvτες» (Γαλ. 1,7) τὴν Ἐκκλησία ἀμφισβητοῦσαν τὴ γνησιότητα τοῦ ἀποστολικοῦ του ἀξιώματος καὶ τὸν ἀποδοκίμαζαν, διότι καταργοῦσε τὴν περιτομὴ καὶ τὰ τυπικὰ στοιχεῖα τοῦ μωσαϊκοῦ νόμου. Δὲν ἔλειπαν βέβαια καὶ ἐκεῖνοι ποὺ διέδιδαν ψευδῶς ὅτι καὶ ὁ Παῦλος εἶναι ὑπὲρ τῆς περιτομῆς.
Καὶ οἱ μέν, κατηγορώντας τὰ οἰκουμενικά του ἀνοίγματα πρὸς τοὺς ἐθνικούς, ἀλλὰ καὶ οἱ δὲ καμάρωναν παριστάνοντας τοὺς παραδοσιακούς· καὶ ἤθελαν νὰ αὐξήσουν τὴν καύχησή τους ἐξαναγκάζοντας καὶ τοὺς ἐθνικοὺς σὲ περιτομή. O Ἀπόστολος ὅμως τοὺς ξεσκεπάζει ὅτι οὔτε τηροῦν τὸν νόμο ποὺ τοὺς παρεδόθη, οὔτε ἔχουν καταλάβει τὸν σκοπὸ αὐτῆς τῆς παράδοσης. Ὁ νόμος παραδόθηκε, γιὰ νὰ εἶναι «παιδαγωγὸς εἰς Χριστὸν»· καὶ ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ Χριστὸς ἦρθε, «οὐκέτι ὑπὸ παιδαγωγὸν ἐσμέν». Ἄρα, τελικά, εἶναι πράξη ὑπακοῆς στὸ πνεῦμα τοῦ νόμου ἡ κατάργηση τῶν τύπων του καὶ εἰδικά τῆς περιτομῆς, ὥστε νὰ οἰκειοποιηθοῦμε τὴν ἐν Χριστῷ σωτηρία. Ἀπερίφραστα τὸ ὁμολόγησε λίγο πιὸ πρὶν ὁ Παῦλος: «Ἐγὼ διὰ νόμου νόμῳ ἀπέθανον ἵνα Θεῷ ζήσω».
Ἡ ζωοποιὸς διπλὴ νέκρωση
Γι’ αὐτὸ «μὴν πᾶτε μακριά, ἀδελφοί», συμβουλεύει ὁ πρώην διώκτης. «Γίνεσθε ὡς ἐγώ, ὅτι κἀγὼ ὡς ὑμεῖς» (Γαλ. 4,12). «Σᾶς ξέρω καὶ μὲ ξέρετε». Καὶ ὁ γνήσιος ἑρμηνευτὴς του ἱερὸς Χρυσόστομος ἀναλύει τὴν πρότασή του: «Ἂν δὲν ἔχετε ἄλλον γιὰ ὑπόδειγμα, σᾶς εἶναι ἀρκετὴ ἡ δική μου ἀλλαγὴ· ἀπὸ αὐτὴν πάρτε θάρρος γιὰ νὰ δεχθεῖτε τὴν κατάργηση τῶν διατάξεων τοῦ νόμου. Ἐμένα παλιότερα μὲ ἔκαιγε περισσότερο ἀπὸ ἐσᾶς ἡ λαχτάρα γιὰ τὴν τήρηση τοῦ νόμου (σφόδρα καὶ περιεκαιόμην τοῦ νόμου)· ὕστερα ὅμως ἀπὸ τὴ μεταστροφή μου δὲν εἶχα κανένα φόβο νὰ ἀφήσω τὸν νόμο καὶ νὰ ἀλλάξω τρόπο ζωῆς».
Βέβαια, ὁ νέος τρόπος ζωῆς εἶναι κατ’ ἀρχὴν τρόπος θανάτου. Πρέπει νὰ νεκρωθοῦν τὰ παλαιά, γιὰ νὰ ζήσουν τὰ «καινά», δηλαδὴ τὰ καινούργια· εἶναι οὐσιαστικὰ σταυρός, καὶ μάλιστα διπλὸς σταυρός· διπλὴ νέκρωση. «Ὄχι μόνο ἐγώ», λέει ὁ Ἀπόστολος, «ἔγινα νεκρὸς γιὰ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου (πλοῦτο, δόξα καὶ ἡδονὲς) καὶ δὲν τὰ ἐπιθυμῶ πλέον, ἀλλὰ καὶ ὁ κόσμος μὲ τὰ τερπνά του -δηλαδὴ \”ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκὸς καὶ ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καὶ ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου\” (Α΄ Ἰω. 2,16)- ἔχασαν γιὰ μένα τὴ γοητεία καὶ τὴ δύναμή τους καὶ δὲν μποροῦν πλέον νὰ μὲ κυριεύσουν καὶ νὰ μὲ ὑποδουλώσουν στὶς ἀπάτες τους. Καὶ αὐτὸς ὁ σωτήριος διπλὸς θάνατος, εἶναι καρπὸς τοῦ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ μοναδικό μου καύχημα εἶναι ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ».
Κρατήσου ἀπὸ τὰ ζωοφόρα κλαδιά!
Πηγὴ τῆς σωτηρίας μας δὲν εἶναι ἡ τήρηση τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου ἀλλὰ ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστὸς μᾶς ἐλευθέρωσε καὶ ἀπὸ τὴ σκλαβιὰ στὶς τυπικὲς διατάξεις τοῦ νόμου -ποὺ κανεὶς δὲν μποροῦσε νὰ τηρήσει στὴν ἐντέλεια- ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρικὴ ἀσυδοσία. «Οὔτε περιτομὴ οὔτε ἀκροβυστία» μποροῦν νὰ χαρίσουν τὴν ἀληθινὴ σωτηρία. Στὴν «καινὴ» ὅμως κτίση, στὴν καινούργια δημιουργία ποὺ θεμελίωσε ὁ Χριστός, δὲν βασιλεύει ἀναρχία. Ὑπάρχει ἕνας κανόνας ποὺ τὴ διέπει, τὴν ὁδηγεῖ καὶ τὴν κυβερνάει: εἶναι ὁ Σταυρός του. Μόνο ὅποιος ἐλεύθερα σταυρώνει γιὰ τὸν Χριστὸ τὰ πάθη καὶ τὶς ἐπιθυμίες του, μόνο ὅποιος συσταυρώνεται μὲ τὸν Χριστὸ καὶ ἑκούσια ὑποτάσσει τὸ θέλημά του στὸ θεῖο θέλημα, μπορεῖ νὰ ἀπολαμβάνει τὴν εἰρήνη καὶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Πρόκειται γιὰ ἀγαθὰ ποὺ χαρίζονται στὸν νέο πλέον «Ἰσραὴλ τοῦ Θεοῦ», στὸν νέο λαό του, δηλαδὴ στὴν Ἐκκλησία του.
Ἡ συσταύρωση μὲ τὸν Χριστὸ εἶναι ἕνα συνεχὲς ἄθλημα μετανοίας, μία ἀδιάκοπη «περιτομὴ καρδίας ἐν πνεύματι» (Ρωμ. 2,29), ὅπου τίποτε δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι τυπικὸ καὶ μηχανιστικό. «Ποιὰ ἡ ὠφέλεια τῆς τυπικῆς περιτομῆς», θὰ πεῖ ὁ Παῦλος στοὺς Ρωμαίους, «ἂν δὲν τηρεῖς τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ;». Τὸ γνήσιο πνευματικὸ τέκνο τοῦ Ἀβραὰμ καθὼς καὶ ὁ ἀληθινὸς πολίτης τοῦ «νέου Ἰσραήλ», τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, εἶναι αὐτὸς ποὺ δὲν περιπατεῖ «κατὰ σάρκα, ἀλλὰ κατὰ πνεῦμα». Διότι «ὁ νόμος τοῦ πνεύματος τῆς ζωῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπὸ τὸν νόμο τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου» (8,2).
Καὶ ἡ ἐμπειρία αὐτῆς τῆς ἐλευθερίας μπορεῖ νὰ φθάσει στὴν κορυφαία αἴσθηση τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ποὺ γευόταν ὁ ἅγιος Θεόδωρος τῆς Πέργης (19 Ἀπριλίου)· ὅταν μαρτυρώντας γιὰ τὸν Χριστὸ καρφώθηκε στὸν σταυρό, φώναξε: «Τώρα κρατῶ τοὺς κλάδους τοῦ Δένδρου τῆς Ζωῆς»! Κρατοῦσε τὰ ζωηφόρα κλαδιά, ὄχι ἐπειδὴ ἄλλοι τοῦ κάρφωσαν τὰ χέρια στὸν σταυρό, ἀλλὰ ἐπειδὴ ἐκεῖνος μία ζωὴ «ἅρπαζε» αὐτὰ τὰ κλαδιὰ μὲ τὸν ἁγιασμένο ἀγώνα τῆς ἄσκησης καὶ ὑπακοῆς του στὶς ἐντολὲς Ἐκείνου, ποὺ εἶπε: «Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βιάζεται καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν».
