Ἐννόημα
    Ἐννόημα
  • !

    Κάθε θλίψη, κάθε δοκιμασία, κάθε συμφορὰ ποὺ μᾶς βρίσκει, μὲ παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, ὀνομάζεται μεταφορικὰ “σταυρός” (Ματθ. 16:24· Μαρκ. 8:34· Λουκ. 9:23). Χριστιανικὴ ὑπομονή, λοιπόν, κάνει ὅποιος σηκώνει δίχως βαρυγκώμια αὐτόν το σταυρό.

  • !

    «Μακάριος ὁ ἄνθρωπος ποὺ δέχεται μὲ ὑπομονὴ τίς δοκιμασίες! Γιατί, ἂν τίς περάσει μὲ ἐπιτυχία, θὰ κερδίσει τὸ βραβεῖο τῆς αἰώνιας ζωῆς ποὺ ὑποσχέθηκε ὁ Θεὸς σ’ ὅσους Τὸν ἀγαποῦν» (Ἰακ. 1:12).

  • !

    Τρεῖς εἶναι οἱ βαθμίδες τῆς ὑπομονῆς, σύμφωνα μὲ τοὺς πατέρες τῆς Ἐκκλησίας: πρώτη, τὸ νὰ ὑποφέρει κανεὶς ἀγόγγυστα τίς δοκιμασίες· δεύτερη, τὸ νὰ ἀποζητάει τίς δοκιμασίες ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό· καὶ τρίτη, τὸ νὰ χαίρεται στὶς δοκιμασίες ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό. Ὁ χριστιανὸς δὲν πρέπει νὰ σταματάει στὴν πρώτη βαθμίδα, ἀλλὰ νὰ ἀνεβαίνει ἀπὸ τὴν πρώτη στὴ δεύτερη καὶ ἀπὸ τὴ δεύτερη στὴν τρίτη.

  • !

    Χαρακτηριστικὸ καὶ φωτεινὸ παράδειγμα τῆς κορυφαίας αὐτῆς ὑπομονῆς εἶναι ὁ ἀπόστολος Παῦλος. «Καυχιόμαστε στὶς δοκιμασίες», ἔγραφε, «ἐπειδὴ ξέρουμε καλὰ πὼς οἱ δοκιμασίες ὁδηγοῦν στὴν ὑπομονή, ἡ ὑπομονὴ στὴ δοκιμασμένη καὶ τέλεια ἀρετή, καὶ ἡ δοκιμασμένη ἀρετὴ στὴν ἐλπίδα (στὸν Θεό)» (Ρωμ. 5:3-4).

  • !

    Ὑπομονὴ θὰ κάνουμε, ὥσπου νὰ φύγουμε ἀπ’ αὐτὸν τὸν κόσμο. Μὲ τὴν ὑπομονὴ ὁ ἄνθρωπος ἀποκτάει καὶ διατηρεῖ ὅλα τὰ ἀγαθά. Μ’ αὐτὴν προοδεύει στὴ ζωή του καὶ πετυχαίνει στοὺς στόχους του, χωρὶς νὰ πάθει κανένα κακό.

Ἡ χριστιανικὴ ὑπομονὴ

 

Κάθε θλίψη, κάθε δοκιμασία, κάθε συμφορὰ ποὺ μᾶς βρίσκει, μὲ παραχώρηση τοῦ Θεοῦ, ὀνομάζεται μεταφορικὰ “σταυρός” (Ματθ. 16:24· Μαρκ. 8:34· Λουκ. 9:23). Χριστιανικὴ ὑπομονή, λοιπόν, κάνει ὅποιος σηκώνει δίχως βαρυγκώμια αὐτόν το σταυρό. Ὅποιος δὲν τὸν σηκώνει, δὲν εἶναι ἀληθινὸς μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ, ὅπως εἶπε ὁ ἴδιος (Ματθ. 10:38· Λουκ. 14:27), καὶ δὲν ἔχει θέσῃ στὴ βασιλεία Του. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἄλλωστε, τὸ βεβαιώνει: «Ἄν ὑπομένουμε, μαζὶ Του καὶ θὰ βασιλέψουμε» (Β’ Τιμ. 2:12). Ὅμοια καὶ ὁ ἅγιος Ἰάκωβος: «Μακάριος ὁ ἄνθρωπος ποὺ δέχεται μὲ ὑπομονὴ τίς δοκιμασίες! Γιατί, ἂν τίς περάσει μὲ ἐπιτυχία, θὰ κερδίσει τὸ βραβεῖο τῆς αἰώνιας ζωῆς ποὺ ὑποσχέθηκε ὁ Θεὸς σ’ ὅσους Τὸν ἀγαποῦν» (Ἰακ. 1:12).

Πόσες βαθμίδες ὑπομονῆς ὑπάρχουν;

Ἀπάντηση: Τρεῖς εἶναι οἱ βαθμίδες τῆς ὑπομονῆς, σύμφωνα μὲ τοὺς πατέρες τῆς Ἐκκλησίας: πρώτη, τὸ νὰ ὑποφέρει κανεὶς ἀγόγγυστα τίς δοκιμασίες· δεύτερη, τὸ νὰ ἀποζητάει τίς δοκιμασίες ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό· καὶ τρίτη, τὸ νὰ χαίρεται στὶς δοκιμασίες ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό. Ὁ χριστιανὸς δὲν πρέπει νὰ σταματάει στὴν πρώτη βαθμίδα, ἀλλὰ νὰ ἀνεβαίνει ἀπὸ τὴν πρώτη στὴ δεύτερη καὶ ἀπὸ τὴ δεύτερη στὴν τρίτη.

Τὴν πρώτη βαθμίδα ὑπομονῆς τὴ βλέπουμε στὴ στάση τοῦ Ἰὼβ ἀπέναντι στὶς ἀλλεπάλληλες συμφορὲς του (1:14-22)· τὴ δεύτερη, στὸν πόθο τοῦ μαρτυρίου ποὺ εἶχαν πολλοὶ ἅγιοι μάρτυρες· καὶ τὴν τρίτη, στὴ χαρὰ τῶν ἁγίων ἀποστόλων, ὅταν αὐτοὶ κακοποιοῦνταν γιὰ χάρη τοῦ Χριστοῦ (Πραξ. 5:41).

Χαρακτηριστικὸ καὶ φωτεινὸ παράδειγμα τῆς κορυφαίας αὐτῆς ὑπομονῆς εἶναι ὁ ἀπόστολος Παῦλος. «Καυχιόμαστε στὶς δοκιμασίες», ἔγραφε, «ἐπειδὴ ξέρουμε καλὰ πὼς οἱ δοκιμασίες ὁδηγοῦν στὴν ὑπομονή, ἡ ὑπομονὴ στὴ δοκιμασμένη καὶ τέλεια ἀρετή, καὶ ἡ δοκιμασμένη ἀρετὴ στὴν ἐλπίδα (στὸν Θεό)» (Ρωμ. 5:3-4). Δὲν καυχιόταν παρὰ γιὰ τὰ παθήματά του (Β’ Κορ. 11:30), τους κινδύνους, τίς φυλακίσεις, τίς μαστιγώσεις, τοὺς ραβδισμούς, τοὺς λιθοβολισμούς, τίς συκοφαντίες, τοὺς κατατρεγμούς, τὴν πεῖνα, τὴ δίψα, τοὺς ἐξαντλητικοὺς κόπους του γιὰ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ (Β’ Κορ. 11:23-28), γιὰ τὸ ὁποῖο ἦταν πρόθυμος νὰ θυσιάσει ἀκόμα καὶ τὴ ζωή του, ὅπως γράφει στοὺς χριστιανούς των Φιλίππων: «Κι ἂν ἀκόμα προσφέρω τὴ ζωή μου σπονδὴ στὴ θυσία καὶ στὴ λειτουργία ποὺ ἐπιτελῶ γιὰ χάρη τῆς πίστεώς σας, χαίρομαι γι’ αὐτὸ καὶ μοιράζομαι τὴ χαρά μου αὐτὴ μὲ ὅλους σας. Τὸ ἴδιο κι ἐσεῖς, χαρεῖτε καὶ ἑνῶστε τὴ χαρά σας μὲ τὴ δική μου» (Φιλιπ. 2:17-18).

Ὡς πότε θὰ πρέπει νὰ κάνω ὑπομονή;

Ἀπάντηση: Ὑπομονὴ θὰ κάνουμε, ὥσπου νὰ φύγουμε ἀπ’ αὐτὸν τὸν κόσμο. Μὲ τὴν ὑπομονὴ ὁ ἄνθρωπος ἀποκτάει καὶ διατηρεῖ ὅλα τὰ ἀγαθά. Μ’ αὐτὴν προοδεύει στὴ ζωή του καὶ πετυχαίνει στοὺς στόχους του, χωρὶς νὰ πάθει κανένα κακό. Χάνοντας τὴν ὑπομονή του, κινδυνεύει νὰ χάσει ὅλα του τὰ καλά, νὰ ὑποστεῖ βλάβη ἀπὸ τὸ κακὸ ἤ, τὸ χειρότερο, νὰ κάνει τὸ κακό, νὰ ἁμαρτήσει.

Δίχως ὑπομονὴ τίποτα δὲν κατορθώνουμε. Καὶ δίχως ἀγῶνα οὔτε ἀρετὲς καὶ πνευματικὰ χαρίσματα ἀποκτοῦμε, οὔτε, βέβαια, τὴ σωτηρία κερδίζουμε. Γιατί «ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν κερδίζεται μὲ ἀγῶνα, καὶ τὴν κατακτοῦν αὐτοὶ ποὺ ἀγωνίζονται» (Ματθ. 11:12).

( Ἐρωτήσεις 117, 136)