Κάθε ἡμέρα τοῦ ἔτους ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία τὴν ἀφιερώνει στὴν μνήμη κάποιου Ἁγίου ἢ καὶ μερικῶν ἁγίων μαζί. Σ’ αὐτοὺς συγκαταλέγονται οἱ ἅγιοι ποὺ εἶναι γνωστοὶ καὶ ἔκαναν θαύματα ὅταν ζοῦσαν ἢ ἀπὸ τὰ λείψανα τῶν ὁποίων γίνονταν θαύματα. Ὁ ἀριθμός τους δὲν εἶναι καὶ τόσο μεγάλος, ὅμως εἶναι σίγουρο ὅτι ὑπάρχουν πολὺ περισσότεροι ἅγιοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος μόνος «γινώσκει τὰ κρύφια τῆς καρδίας» (Ψάλ. 43, 22). Στὴν μνήμη αὐτῶν τῶν ἁγίων ποὺ τοὺς γνωρίζει μόνο ὁ Θεὸς ἀφιερώνει ἡ Ἐκκλησία τὴν πρώτη Κυριακὴ μετὰ τὴν Πεντηκοστή.
Γιὰ τὸ ὅτι εἶναι πάρα πολλοὶ αὐτοὶ οἱ Ἅγιοι, μαρτυρεῖ ὁ ἅγιος Ἀπόστολος καὶ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης στὴν Ἀποκάλυψη του. «Μετὰ ταῦτα εἶδον, καὶ ἰδοὺ ὄχλος πολύς, ὅν ἀριθμῆσαι αὐτὸν οὐδεὶς ἐδύνατο, ἐκ παντὸς ἔθνους καὶ φυλῶν καὶ λαῶν καὶ γλωσσῶν, ἐστῶτες ἐνώπιον τοῦ Θρόνου καὶ ἐνώπιον τοῦ Ἀρνίου, περιβεβλημένους στολὰς λευκάς, καὶ φοίνικες ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν… Οὗτοι εἰσὶν οἱ ἐρχόμενοι ἐκ τῆς θλίψεως τῆς μεγάλης, καὶ ἔπλυναν τὰς στολὰς αὐτῶν καὶ ἐλεύκαναν αὐτὰς ἐν τῷ Αἵματι τοῦ Ἀρνίου» (Ἀπ. Ζ, 9-14).
Ὁ Μόνος Καρδιογνώστης Θεὸς γνωρίζει τοὺς ἀγνώστους στὸν κόσμο πτωχοὺς τῷ πνεύματι, οἱ ὁποῖοι δὲν ὑψώνουν τὸν ἑαυτό τους πάνω ἀπὸ τοὺς ἄλλους καὶ εἰλικρινὰ θεωροῦν τοὺς ἑαυτούς τους πιὸ ἁμαρτωλοὺς καὶ χειρότερους ἀπὸ τοὺς ἄλλους, οἱ ὁποῖοι κλαῖνε ἥσυχα γιὰ τὶς ἁμαρτίες τους καὶ γιὰ τὶς βαθιὲς θλίψεις καὶ τὶς ἀδικίες ποὺ ὑπάρχουν στὸν κόσμο. Αὐτοὶ πεινοῦν καὶ διψοῦν τὴν ἀλήθεια στὶς σχέσεις μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων καὶ τῶν λαῶν, ἀλλὰ ἡ πραότητά τους καὶ ἡ ἀγάπη δὲν τοὺς ἐπιτρέπει νὰ πολεμοῦν γι’ αὐτὴ τὴν ἀλήθεια, συμμετέχοντας στὶς ἐπαναστάσεις.
Ὄχι μόνο τὴ γήινη ἀλήθεια πεινοῦν καὶ διψοῦν αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι, ἀλλὰ σὲ βαθμὸ ἀσύγκριτα μεγαλύτερο, πεινοῦν καὶ διψοῦν τὴν ἀνώτερη, τὴν Θεία, ἀλήθεια. Μὲ ὅλη τὴν καρδιά τους λυποῦνται ὅλους αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὑποφέρουν καὶ ζοῦν μέσα στὴν ἀνέχεια. Ὅμως καὶ οἱ ἴδιοι εἶναι φτωχοὶ καὶ λίγα μποροῦν νὰ δώσουν σ’ ἐκείνους ποὺ εἶναι φτωχότεροι ἀπ’ αὐτούς. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ μικρή τους προσφορὰ εἶναι μεγάλη στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ, σὰν τὴν προσφορὰ τῆς χήρας, ἡ ὁποία ἔβαλε στὸ θησαυροφυλάκιο τοῦ Ναοῦ ὅλη τὴν περιουσία της.
Οἱ καρδιές τους, ποὺ ἀδιαλείπτως καθαρίζονται μὲ τὴν ταπείνωση καὶ τὰ δάκρυα, μὲ τὴν πραότητα καὶ τὴν εὐσπλαγχνία, λάμπουν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἁγνότητά τους. Μὲ ταπεινὰ λόγια ἀγάπης συμφιλιώνουν τοὺς ἐχθρούς. Ὅμως αὐτὴ ἡ ἀγάπη, ποὺ ἔχουν στὸ Θεὸ καὶ τὰ ἀγαθά τους ἔργα, γίνονται καρφὶ στὸ μάτι αὐτῶν ποὺ ζοῦν χωρὶς τὴν πίστη στὸ Θεό. Τοὺς κυνηγᾶνε, τοὺς διώχνουν γιὰ τὴν ἀγάπη τους στὸ Χριστό, τοὺς βρίζουν καὶ τοὺς κακολογοῦν. Ὅλα αὐτὰ ὁ Χριστὸς τὰ ἀκούει καὶ τὰ βλέπει. Τοὺς ἀγαπᾶ γιατί πάντα τηροῦν τὶς ἐντολές Του, στὸν καιρὸ τῶν διωγμῶν τους φανερώνεται καὶ στὴν αἰώνια ζωὴ ἑτοιμάζει γι’ αὐτοὺς τὴν μεγάλη καὶ ἀτέλειωτη χαρά.
Ὁ Καρδιογνώστης Θεὸς κρίνει τὴ ζωὴ καὶ τὶς πράξεις αὐτῶν τῶν Ἁγίων ἀνθρώπων, τοὺς ὁποίους μόνο Ἐκεῖνος γνωρίζει, μὲ ἕναν τρόπο διαφορετικὸ ἀπὸ τὸ πῶς κρίνει ὁ κόσμος. «Ὅτι τὸ ἐν ἀνθρώποις, ὑψηλὸν βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ» (Λκ. ΙΣΤ’, 15).
Προσπάθησα νὰ σᾶς παρουσιάσω τὴν ταπεινὴ ἀλλὰ μεγάλη στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ μορφὴ τῶν ἀμέτρητων ἀγνώστων καὶ ἀνωνύμων Ἁγίων, τὴ μνήμη τῶν ὁποίων ἑορτάζουμε σήμερα. Ἂς εἶναι, ἀδελφοί μου καὶ ἀδελφές, καὶ ἡ δική μας ζωὴ τέτοια, ὥστε νὰ μπορέσουμε καὶ ἐμεῖς μετὰ τὸ θάνατο μας νὰ ἑνωθοῦμε μ’ αὐτὸ τὸ πολυάριθμο πλῆθος τῶν ἀνθρώπων, ντυμένων μὲ λευκὲς στολὲς ποὺ τὶς ἔπλυναν μὲ τὸ Αἷμα τοῦ Ἀρνίου, καί, κρατῶντας φοινικόκλαδα στὰ χέρια μας, νὰ δοξάζουμε αἰώνια τὸν Μόνο καὶ Τριαδικὸ Θεό, ὑμνῶντας καὶ εὐχαριστῶντας Τὸν ἀκατάπαυστα. Ἀμήν.
